پلتفرم شبکه اجتماعی ایکس در برزیل، کشوری با ۲۰۰ میلیون جمعیت، به دلیل اختلاف میان ایلان ماسک و یک قاضی برزیلی بر سر محدودیت‌های محتوای آنلاین، فیلتر شد.
روز شنبه، ایکس در سراسر برزیل توسط دیوان عالی این کشور مسدود شد، زیرا ایلان ماسک، مالک این پلتفرم، از اجرای دستورات تعلیق برخی حساب‌ها سرپیچی کرده بود. این موضوع چالش بزرگی برای تلاش‌های ماسک در تبدیل این پلتفرم به فضایی آزاد برای بیان نظرات به شمار می‌رود.
الکساندر دی مورایس، قاضی دیوان عالی، دستور داد که آژانس مخابراتی برزیل دسترسی به ایکس را مسدود کند، زیرا این شرکت حضور فیزیکی در برزیل ندارد. چندی قبل پس از آنکه مورایس تهدید به دستگیری نمایندگان این شرکت به دلیل عدم حذف حساب‌های متخلف کرد، ماسک دفتر ایکس را در برزیل تعطیل کرده بود.
ایکس این دستورات را غیرقانونی خواند و اعلام کرد که قصد دارد آن‌ها را علنی کند. ایلان ماسک، مورایس را به عنوان قاضی که دموکراسی را به دلایل سیاسی تضعیف می‌کند، مورد انتقاد قرار داد.
در اقدامی نادر، مورایس اعلام کرد که هر کسی در برزیل که با استفاده از VPN از ایکس استفاده کند، ممکن است روزانه با جریمه‌ای نزدیک به ۹۰۰۰ دلار مواجه شود. علاوه بر این، مورایس دارایی‌های استارلینک، یکی دیگر از شرکت‌های ماسک در برزیل، را برای جمع‌آوری ۳ میلیون دلار جریمه‌های ایکس مسدود کرد. استارلینک، که بیش از ۲۵۰ هزار مشتری در برزیل دارد، متعهد شد که با این حکم مقابله کرده و حتی در صورت لزوم خدمات خود را به صورت رایگان ارائه دهد!
درگیری بین ماسک و مورایس ماه‌هاست که ادامه دارد. ماسک مورایس را به سانسور غیرقانونی متهم می‌کند، در حالی که مورایس می‌گوید ماسک به طور غیرقانونی مانع از تلاش‌های او برای حفظ فضای آنلاین دقیق و دموکراتیک می‌شود.
مورایس در حکم خود ماسک را «قانون‌گریز» توصیف کرد و ادعا کرد که ماسک قصد دارد اطلاعات نادرست و سخنان نفرت‌انگیزی که تهدیدی برای دموکراسی برزیل است، منتشر کند.
این تقابل در مرکز تلاش ماسک برای تبدیل ایکس به پلتفرمی برای آزادی بیان نامحدود قرار دارد، حتی اگر به کسب‌وکار آسیب برساند. ماسک مورایس را به عنوان یکی از بزرگ‌ترین دشمنان آزادی بیان در جهان به تصویر کشیده است و شاید امیدوار باشد که قاضی در برابر واکنش عمومی عقب‌نشینی کند.
لوکا بلی، استاد حقوق دانشگاه FGV در ریودوژانیرو گفت:«ممکن است ماسک در کوتاه‌مدت پول از دست بدهد، اما در حال کسب یک سرمایه سیاسی عظیم است.»
با این حال، یک مسدودیت طولانی می‌تواند تعهد ماسک به اصول خود را در مقابل منافع تجاری به چالش بکشد. بازار بین‌المللی ایکس تحت مدیریت ماسک اهمیت بیشتری یافته است، زیرا بسیاری از تبلیغ‌کنندگان آمریکایی به دلیل افزایش سخنان نفرت‌انگیز و اطلاعات نادرست، این پلتفرم را ترک کرده‌اند.
ماسک از زمان خرید ایکس (توییتر سابق) به مبلغ ۴۴ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۲، تغییرات زیادی در این پلتفرم ایجاد کرده است، از جمله حذف بسیاری از محدودیت‌های محتوایی و بازگرداندن حساب‌های تعلیق شده، از جمله حساب دونالد ترامپ. با این حال، او همچنین قول داده که قوانین محلی را که ایکس در آن فعالیت می‌کند، رعایت کند.
مقاومت ایلان ماسک در برابر حذف محتوا با چالش‌های بزرگی، به‌ویژه در برزیل مواجه شده است. مورایس، که اختیارات گسترده‌ای برای مقابله با تهدیدهای دموکراسی آنلاین دارد، دستور حذف حدود ۱۴۰ حساب، عمدتاً از طیف راست‌گرای برزیل را صادر کرده است که نتایج انتخابات را زیر سوال برده‌اند یا با حمله ۸ ژانویه به کنگره برزیل همراهی کرده‌اند.
ایلان ماسک در ماه آوریل با اعلام اینکه مورایس یک دیکتاتور است، وارد بحث با او شد. با این حال، پس از تهدید مورایس به جریمه‌ها، ایکس در ابتدا نامه‌ای مصالحه‌آمیز ارسال کرد، اما در نهایت اجرای دستورات مورایس را متوقف کرد که این منجر به تهدید به دستگیری و تعطیلی دفتر ایکس در برزیل شد.
ماسک از ایکس برای به چالش کشیدن سیاسی چهره‌هایی مانند مورایس، کامالا هریس و داسیلوا، رئیس‌جمهور برزیل استفاده کرده است. داسیلوا که از مسدودسازی X حمایت کرد، تاکید کرد که حتی افراد ثروتمند هم باید به قوانین کشور احترام بگذارند.
در حال حاضر چندین کشور جهان از جمله چین، روسیه و ایران پلتفرم X را مسدود کرده‌اند و برخی کشورها به طور موقت آن را مسدود کرده‌اند، مانند تعلیق هفت‌ماهه نیجریه در سال ۲۰۲۱.
روز جمعه، مورایس به آژانس مخابراتی برزیل دستور داد تا طی ۲۴ ساعت دسترسی به ایکس را مسدود کند و جریمه‌ای برای استفاده از VPN تعیین کرد. دستور اولیه او شامل مسدود کردن برنامه‌های VPN در اپل استور و گوگل پلی هم بود که پس از واکنش عمومی تعدیل شد.
کارلوس آفونسو سوزا، استاد حقوق اینترنت، این حکم را «افراطی‌ترین تصمیم قضایی در ۳۰ سال قانون اینترنت در برزیل» توصیف کرد. هرچند چنین مسدودسازی‌هایی قبلاً رخ داده است، اما معمولاً چند روز بیشتر دوام نیاورده‌اند.
استاد بلی پیش‌بینی می‌کند که ایکس نیز به همین سرنوشت دچار خواهد شد و ایلان ماسک در نهایت مطیع فشارهای برزیل خواهد شد و خود را به عنوان قربانی نشان خواهد داد. پس او هنوز هم برنده این بازی است!