چند سالی است که اصطلاح «متاورس» در تیتر اخبار فناوری به دفعات دیده می‌شود و باعث سردرگمی و کنجکاوی برخی از کاربران شده است. اما متاورس دقیقاً چیست؟ آیا فقط یک کلمه فانتزی برای بازی‌های واقعیت مجازی (VR) است یا یک تکنولوژی متفاوت و تحول‌آفرین خواهد بود؟
حقیقت این است که متاورس هنوز یک مفهوم در حال توسعه است و هیچ تعریف واحد و مورد توافق جهانی وجود ندارد. با این حال، به طور گسترده به عنوان تکامل اینترنت فعلی شناخته می‌شود، در واقع «متاورس یک دنیای مجازی سه بعدی است که کاربران می‌توانند در آن با یکدیگر و اشیاء دیجیتالی فراتر از محدودیت‌های وب دوبعدی فعلی تعامل داشته باشند.»
در ادامه نگاهی عمیق‌تر به آنچه جهان متاورس می‌تواند به همراه داشته باشد، می‌اندازیم:
هسته‌های فناوری متاورس
متاورس بر اساس همگرایی فناوری‌های موجود و فناوری‌های نوظهور ساخته خواهد شد، از جمله:
- واقعیت مجازی (VR): هدست‌های واقعیت مجازی به کاربران امکان می‌دهند تا به طور کامل در متاورس غوطه‌ور شوند به طوری که احساس کنند در این دنیای مجازی، حضور فیزیکی دارند.
- واقعیت افزوده (AR): واقعیت افزوده عناصر دیجیتالی را روی دنیای واقعی قرار می‌دهد و به طور بالقوه به ما امکان می‌دهد بدون نیاز به هدست VR و ترک حضور در دنیای واقعی با متاورس تعامل داشته باشیم.
- اتصال پرسرعت: تجربه ارتباط بدون وقفه و تاخیر نیاز به زیرساخت اینترنتی قوی، از جمله 5G و حتی شاید نسل‌های آینده مانند 6G خواهد داشت؛ چرا که سرعت اتصال پایین می‌تواند تجربه کاربران در متاورس را به شدت تحت تأثیر قرار دهد.
- هوش مصنوعی (AI): هوش مصنوعی نقش مهمی در قدرت بخشیدن به متاورس ایفا خواهد کرد؛ از ایجاد آواتارهای واقع‌گرایانه گرفته تا شخصی‌سازی تجربیات کاربری، هوش مصنوعی در متاورس برای حرف‌های زیادی گفتن خواهد داشت.
- فناوری بلاکچین: بلاکچین می‌تواند زیربنای اقتصاد متاورس باشد و مالکیت دیجیتالی ایمن دارایی های مجازی و اقلام درون بازی را امکان پذیر کند.
در متاورس چه کارهایی می‌توان انجام داد؟
امکانات درون متاورس بسیار وسیع بوده و همچنان در حال افزایش است. در اینجا برخی از برنامه‌های کاربردی بالقوه برای این فناوری عنوان می‌شود:
- ارتباط اجتماعی: تصور کنید که از کنسرت‌های مجازی یا رویدادهای ورزشی با دوستان سراسر جهان شرکت کنید، همه این‌ها از راحتی اتاق نشیمن شما. آواتارها می‌توانند به ما اجازه دهند به روش‌های جدید تعامل و ابراز وجود داشته باشیم.
- کار و آموزش: متاورس می‌تواند نحوه کار و یادگیری ما را متحول کند. تصور کنید در جلسات فراگیر یا سخنرانی ها در کلاس های درس مجازی شرکت کنید.
- بازی: متاورس می‌تواند بازی‌های آنلاین را متحول کند و دنیای مجازی دائمی را ایجاد کند که در آن بازیکنان می‌توانند با هم تعامل داشته باشند، بسازند و خلق کنند.
- تجارت الکترونیک: خرید در متاورس می‌تواند شامل امتحان مجازی لباس یا مرور مدل‌های سه بعدی محصولات در یک محیط واقع‌گرایانه باشد.
- اقتصادهای مجازی: متاورس می‌تواند اقتصاد خاص خود را داشته باشد و کاربران با استفاده از ارزهای دیجیتال کالاها و خدمات مجازی را خرید و فروش کنند.
متاورس: دنیایی از فرصت‌ها و چالش‌ها
مزایای بالقوه متاورس غیرقابل انکار است. این فضا مسیرهای جدیدی برای ارتباط اجتماعی، مشارکت اقتصادی و بیان خلاقانه ارائه می‌دهد. با این حال، چالش‌های قابل توجهی نیز وجود دارد که باید به آن‌ها توجه شود:
دسترسی: هدست‌های VR و AR اغلب بسیار گران هستند و به طور بالقوه شکاف دیجیتالی برای افرادی که توانایی خرید آن‌ها را ندارند، ایجاد کنند.
نگرانی‌های مربوط به حریم خصوصی: متاورس مسائل پیچیده‌ای را در مورد حریم خصوصی ایجاد خواهد کرد. داده‌های کاربران در این فضاهای مجازی چگونه جمع‌آوری، نگهداری و استفاده می‌شود؟
قوانین و مقررات: متاورس مرزهای بین دنیای فیزیکی و دیجیتال را مخدوش می‌کند و به چارچوب‌های حقوقی و نظارتی جدید نیاز دارد.
اعتیاد: ماهیت فراگیر متاورس می‌تواند منجر به اعتیاد و انزوای اجتماعی شود و نیازمند طراحی مسئولانه و آموزش کاربر است.
آینده متاورس
متاورس تا رسیدن به محصول نهایی فاصله زیادی دارد. این یک مفهوم در حال تکامل است که به احتمال زیاد سال‌ها، اگر نگوییم دهه‌ها، طول می‌کشد تا به طور کامل توسعه یابد. با این حال، زیربنای این سازه در حال حاضر ایجاد شده و شرکت‌های بزرگ فناوری به شدت در توسعه آن سرمایه‌گذاری می‌کنند.
آینده متاورس نامشخص است، اما پتانسیل تغییر نحوه زندگی، کار و تعامل ما با دنیای اطرافمان را دارد. رویکردی هیجان انگیز و محتاطانه به این مرز جدید ضروری است تا اطمینان حاصل شود که متاورس به گونه‌ای ساخته شده است که به نفع همه باشد، نه فقط تعداد معدودی از افراد.
بررسی جنبه‌های مختلف متاورس
برای درک عمیق‌تر در موضوع متاورس، در اینجا چندین جنبه دیگر مانند موارد زیر وجود دارد که باید در نظر گرفته شود:
- نقش متاورس‌های باز در مقابل بسته: آیا متاورس یک پلتفرم واحد و متحد خواهد بود یا متاورس‌های متعدد و مستقل وجود خواهد داشت؟
- تأثیر بر سلامت روان: ماهیت فراگیر متاورس چگونه بر سلامت روان ما تأثیر می‌گذارد؟
- ملاحظات اخلاقی: چه مسائل اخلاقی در متاورس به وجود می‌آید، مانند رفتار با سایر افراد یا وجود پتانسیل تبعیض؟
همانطور که به کاوش در امکانات متاورس ادامه می‌دهیم، ضروری است که در مورد این مسائل هم بحث‌های آزاد داشته باشیم و اطمینان حاصل کنیم که این فناوری جدید به طور مسئولانه توسعه می‌یابد.
متاورس مملو از پتانسیل‌هاست و فرصت‌های جدیدی را برای ارتباط، یادگیری، کار و سرگرمی به ارمغان می‌آورد. با رویکردی متفکرانه و مشارکتی، می‌توانیم به ساختن آینده‌ای برای متاورس کمک کنیم که به نفع همه باشد.