پس از سال‌ها رکود نسبی در پردازنده‌های PC، اخیراً فناوری‌های جدید و محصولات هیجان‌انگیزی در این حوزه معرفی شدند. به عنوان مثال چند ماه قبل AMD از تراشه رایزن 7040 رونمایی کرد که اولین تراشه PC دارای NPU (واحد پردازش عصبی) و شتاب‌دهنده هوش مصنوعی به شمار می‌رفت. چند هفته پیش هم اینتل تراشه Core Ultra مجهز به شتاب‌دهنده هوش مصنوعی را معرفی کرد و اکنون کوالکام با معرفی تراشه قدرتمند مبتنی بر ARM، اسنپدراگون X Elite، نوید یک تغییر بزرگ در رایانه‌های شخصی و لپ‌تاپ‌ها را می‌دهد.
تراشه ARM چیست؟ چه تفاوتی با پردازنده‌های مرسوم دارد؟
قبل از معرفی مشخصات تراشه قدرتمند کوالکام، بهتر است به طور خلاصه به معرفی پردازنده‌های ARM و تفاوت آن با پردازنده‌های x86 که در حال حاضر در اکثر رایانه‌های شخصی رایج هستند، بپردازیم.
پردازنده های x86 در حال حاضر در اکثر سخت افزارهای رایانه و سرور استفاده می‌شود. در یک سیستم x86، اجزای سخت‌افزاری مانند کارت صدا، کارت گرافیک، حافظه رم، ذخیره‌سازی و CPU همه مستقل از یکدیگر هستند. اکثر قطعات دارای تراشه‌های جداگانه‌ای به نام کنترلر هستند. در این معماری کامپوننت‌ها را می‌توان بدون تأثیر بر پلتفرم کلی سخت افزار تغییر یا توسعه داد.
اما تراشه‌های ARM پردازنده یا کارت گرافیک مستقل ندارند و در واقع ARM یک مدار مجتمع است که تمام موارد را یکجا داراست. علاوه بر این، برخلاف پردازنده‌های اینتل یا AMD، سازنده انحصاری پردازنده ARM وجود ندارد. در عوض، هلدینگ ARM تنها مجوز طراحی این تراشه‌ها را به دیگر سازندگان سخت‌افزار می‌دهد که تراشه ARM را در طراحی‌های سخت‌افزاری خود وارد می‌کنند. اجزای تراشه‌های ARM بر خلاف کامپیوترهای مبتنی بر x86 سنتی، قابل شخصی‌سازی نیستند. قطعات سخت‌افزاری در این نوع از تراشه‌ها با هم در چیزی که SoC نامیده می‌شود، قرار می‌گیرند. این تراشه‌ها بهینه‌سازی انرژی بسیار بهتری نسبت به پردازنده‌های رایج x86 دارند و بنابراین در گوشی‌های هوشمند بسیار فراگیر شدند.
اکنون شرکت کوالکام پس از سال‌ها تجربه موفق تولید SoC برای گوشی‌های اندرویدی توانسته برای کامپیوترهای شخصی هم تراشه‌ی ARM قدرتمندی بسازد که علاوه بر مصرف انرژی کمتر، از لحاظ عملکرد هم فراتر از پردازنده‌های مرسوم x86 که اینتل و AMD تولید می‌کنند، ظاهر شود.
اسنپدراگون X Elite؛ تراشه پرقدرت ARM برای رایانه‌های شخصی
اسنپدراگون X Elite در زمینه هوش مصنوعی، از یک واحد پردازش عصبی قدرتمند بهره می‌برد که عملکردی تقریباً 4 برابر قوی‌تر نسبت به NPUهای AMD و اینتل دارد. در این تراشه پردازنده‌ای به نام اوریون (Oryon) به کار رفته است که مدت‌ها برای عرضه آن انتظار می‌رفت.
بر اساس فناوری‌ای که کوالکام سال‌ها پیش از خرید شرکتی به نام نوویا به دست آورد، اوریون یک CPU مبتنی بر ARM است که قابلیت‌های شگفت‌آوری ارائه می‌دهد. در اولین گام، کوالکام در تراشه‌های خود 12 هسته پردازنده با فرکانس 3/8 گیگاهرتز را ترکیب می‌کند.
اگرچه کوالکام در حال حاضر از اوریون برای PCها استفاده می‌کند، انتظار می‌رود که این پردازنده در نسل آینده تراشه‌های اختصاص داده شده به موبایل، خودرو، XR و سایر کاربردها نیز به کار گرفته شود.
طبق بنچمارک‌های اسنپدراگون X Elite که کوالکام در رویداد اخیر خود به نمایش گذاشت، این تراشه‌های مجهز به پردازنده اوریون، در عملکرد تک رشته‌ای تراشه M2 Max اپل را شکست می‌دهند و در عملکرد چند رشته‌ای با 30 درصد مصرف انرژی کمتر عملکردی برابر با M2 Max دارند.
طبق اعداد و ارقام منتشر شده توسط کوالکام، این پردازنده می‌تواند اینتل Core i9-13980HX را در عملکرد تک رشته‌ای شکست دهد و در عملکرد چند رشته‌ای با 70 درصد مصرف انرژی کمتر با محصول اینتل برابری کند.
مانند همه چیز در دنیای محاسبات، ارقام اعلام شده بسته به برنامه‌های خاصی که اجرا می‌شوند، می‌تواند متفاوت باشد. اما شکی نیست که این تراشه یک جهش چشمگیر در عملکرد است و تحول مهمی را برای رایانه‌های شخصی مبتنی بر ARM به ارمغان می‌آورد؛ انتظار می‌رود نخستین سیستم‌های مجهز به اسنپدراگون X Elite در اواسط سال آینده در دسترس کاربران قرار بگیرند.
