چتجیپیتی همچنان پرکاربردترین چتبات جهان است، اما برتری آن در رقابت چندمیلیارددلاری برای بازآفرینی اقتصاد با هوش مصنوعی رو به کاهش است. دادههای سنسور تاور نشان میدهد شمار کاربران ماهانه نسخه موبایل آن از تابستان ثابت مانده و در ارزیابیهای تخصصی نیز رقبا از جمله گوگل عملکرد قویتری ثبت کردهاند.
این تغییر جهت نشانهای از دوران پرچالش برای اوپنایآی است؛ شرکتی که سه سال پیش با عرضه چتجیپیتی نظم مستقر غولهای فناوری را بر هم زد و انتظارات جهانی را درباره آینده هوش مصنوعی تغییر داد. چتجیپیتی در مسیر صعود به بیش از ۸۰۰ میلیون کاربر ماهانه، موجی از سرمایهگذاری و بازطراحی استراتژی در سیلیکونولی و دولت آمریکا ایجاد کرد.
با وجود تأثیر عظیم چتجیپیتی، اوپنایآی اکنون در برابر شرکتهایی قرار دارد که از سودهای کلان و زیرساختهای گسترده برخوردارند اما خود این شرکت هنوز به سوددهی نرسیده است. مدیرعامل اوپنایآی اعلام کرده بود درآمد شرکت در سال ۲۰۲۵ بیش از ۱۳ میلیارد دلار بوده اما برآوردها حاکی از زیان چندمیلیارددلاری است. تحلیلها نشان میدهد زیان انباشته اوپنایآی تا سال ۲۰۲۹ میتواند به حدود ۱۴۰ میلیارد دلار از سال ۲۰۲۴ به بعد برسد؛ رقمی بیسابقه در تاریخ استارتآپها. در مقابل، گوگل هر فصل حدود ۳۰ میلیارد دلار سود از جستوجو و نرمافزار کسب میکند.
برخی سرمایهگذاران هشدار میدهند اگر رونق هوش مصنوعی به حبابی منجر شود که فروبپاشد، اوپنایآی برای جذب سرمایه تازه با دشواری مواجه خواهد شد. همزمان با رشد سریع جمینای گوگل و دیگر رقبا، خطر عقب ماندن اوپنایآی در رقابتی که خود آغازگر آن بود افزایش یافته است. بر اساس این دیدگاه، چتجیپیتی در آغاز برنده بود اما ممکن است در ادامه نتواند فاصلهگذاری پایدار ایجاد کند و سرنوشتی مشابه شبکههایی داشته باشد که در ابتدا پیشتاز بودند اما در نهایت از رقبا عقب ماندند.
اوپنایآی که در سال ۲۰۱۵ با ساختار غیرانتفاعی و هدف توسعه هوش مصنوعی سودمند برای همه تأسیس شد، از سال ۲۰۱۹ مسیر تجاریتری را در پیش گرفت و با همکاری چندمیلیارددلاری با مایکروسافت به نقطه جهشی منتهی به عرضه چتجیپیتی رسید. پس از موفقیت این چتبات، شرکت تمرکز خود را بر مدل اشتراکی و ارائه خدمات به سایر کسبوکارها قرار داد و استفاده گسترده از منابع پردازشی را لازمه پیشبرد اهداف اعلام کرد.
اوپنایآی تاکنون ۵۷ میلیارد دلار جذب سرمایه داشته که بالاترین رقم در میان استارتآپهاست و تعهدات هزینهای بسیار سنگینی برای تراشهها و مراکز داده آینده ایجاد کرده است. با این حال، محصولات جدید شرکت همچون مرورگر مبتنی بر هوش مصنوعی اطلس و شبکه اجتماعی سورا با استقبال مشابه چتجیپیتی مواجه نشدهاند. از سوی دیگر، گوگل که پیش از ظهور چتجیپیتی رهبر حوزه هوش مصنوعی به شمار میرفت، دوباره در حال پیشی گرفتن است.
گوگل اعلام کرده بود جمینای به ۶۵۰ میلیون کاربر ماهانه رسیده و قابلیت تولید تصویر آن توجه گسترده کسب کرده است. طبق دادههای سنسور تاور، کاربران فعال ماهانه چتجیپیتی در فاصله ژوئیه تا نوامبر تنها ۵ درصد افزایش یافته، در حالی که اپلیکیشن جمینای ۳۰ درصد رشد داشته است. همچنین در بازارهای بزرگ اروپا تعداد اشتراکهای پولی چتجیپیتی از تابستان تغییری نداشته است.
رقبای دیگر مانند شرکت سازنده مدلهای کدزن مبتنی بر هوش مصنوعی نیز به سرعت پیشرفت کردهاند و برخی ابزارهای کدنویسی آنها رشد سریعتری از خدمات مشابه اوپنایآی داشته است. گزارشهایی از داخل اوپنایآی نشان میدهد مدیریت شرکت اولویتدهی بیشتری برای بهبود چتجیپیتی نسبت به پروژههای جانبی تعیین کرده است. همزمان، مسئولان مرتبط با چتجیپیتی نیز اذعان کردهاند رقابت جدی است و عرضه مداوم محصولات جدید شرکت را وادار به افزایش سرعت و استاندارد کیفی میکند.
در شاخصهای مقایسهای نیز موقعیت اوپنایآی تضعیف شده است. گوگل با نسخه جدید جمینای در نوامبر جایگاه نخست شاخصهای هوش و توانایی عمومی الگوریتمها را کسب کرده و عملکرد برتر آن در ارزیابیهای مستقل تأیید شده است.
مشتریان سازمانی و عمومی اکنون بیش از هر چیز به کارآمدی و هزینه توجه دارند و شرکتهایی مانند گوگل با ادغام ابزارهای هوش مصنوعی در خدمات روزمره میلیاردها کاربر و نیز قدرت قیمتگذاری انعطافپذیر، از مزیت رقابتی برخوردارند. مدیرعامل مایکروسافت نیز گفته بود استارتآپهای هوش مصنوعی برای بقا باید با غولهای فناوری رقابت کنند و اگر قیمتها بالا باشد مشتریان به گزینههای جایگزین روی میآورند.
رشد مدلهای متنباز نیز فشار بیشتری وارد میکند. اگرچه این مدلها سطح عملکردی پایینتری از سامانههای پیشرفته دارند، بسیاری از شرکتها برای برخی کاربردها به دلیل هزینه کمتر به آنها روی آوردهاند.
بر اساس ارزیابیهای مالی، مسیر بقای اوپنایآی بسیار محدود ارزیابی میشود؛ هرچند این امکان وجود دارد که شرکت بتواند با تداوم سرمایهگذاری و نوآوری، به سودآوری گسترده برسد و تحولی اساسی ایجاد کند. با این حال، حجم زیان پیشبینیشده این شرکت بیسابقه است و این صنعت را وارد دورهای بدون نمونه تاریخی کرده است.