شرکت بیوتکنولوژی Verge Genomics با حمایت مرک آلمان، آزمایش‌های بالینی دارویی را آغاز کرده است که به جای روش‌های سنتی و آزمایشات روی حیوانات با استفاده از هوش مصنوعی و تجزیه و تحلیل داده‌هایی از بافت مغز کشف شده است.
این شرکت که توسط آلیس ژانگ، دانشجوی 33 ساله دکترای علوم اعصاب در دانشگاه کالیفرنیا تأسیس شده، اعلام کرد که اولین درمان بیماران ALS، یک بیماری عصبی که هیچ درمان شناخته شده‌ای ندارد را با یک داروی جدید به نام VRG50635 آغاز کرده است.
این شرکت مستقر در سانفرانسیسکو نسل جدیدی از شرکت‌های بیوتکنولوژی است که از فناوری هوش مصنوعی در کشف دارو استفاده می‌کند؛ بخشی که به سرعت در حال رشد است و علیرغم سقوط ارزش‌گذاری در این بخش، همچنان میلیاردها دلار سرمایه جذب می‌کند.
هوش مصنوعی می‌تواند هزینه و سرعت کشف دارو را کاهش دهد
پلتفرم‌های هوش مصنوعی می‌توانند حجم وسیعی از داده‌ها را برای شناسایی سریع اهداف دارویی و پروتئین‌های مرتبط با بیماری‌های خاص و مولکول‌هایی که می‌توانند به دارو تبدیل شوند، جمع‌آوری و بررسی کنند. کارشناسان می‌گویند این فناوری می‌تواند زمان لازم برای رسیدن یک دارو از کشف اولیه تا تایید و همچنین هزینه‌های آن را به شدت کاهش دهد و از سویی دیگر نرخ بالای شکست در آزمایشات بالینی را بهبود بخشد.
بر اساس گزارش‌ها این فناوری قابلیت توسعه دارو در مراحل اولیه را افزایش می‌دهد و می‌تواند درمانی برای 50 بیماری لاعلاج دیگر را در 10 سال آینده ارائه دهد، شرکت‌های بزرگ داروسازی و سرمایه‌گذاران به دنبال استفاده از پتانسیل 50 میلیارد دلاری هوش مصنوعی در بیوتکنولوژی در دهه آینده هستند.
Verge سال گذشته 98 میلیون دلار از سرمایه‌گذاران جمع‌آوری کرد تا کار توسعه این دارو را انجام دهد و کارآزمایی بالینی درمان ALS را تأمین مالی کند. کشف این دارو برای Verge پیش پرداخت ۲۵ میلیون دلاری و حق امتیاز به ارزش ۶۹۴ میلیون دلار اضافی در صورت دستیابی به اهداف درمان به ارمغان خواهد آورد.
چندین شرکت بیوتکنولوژی اخیراً داروهای کشف یا توسعه یافته با استفاده از هوش مصنوعی را اعلام کرده‌اند که تا آزمایشات بالینی پیشرفت کرده‌اند، از جمله Exscientia ،Evotec و Insilico Medicine.
استفاده از داده‌های انسان‌ها از آزمایشات حیوانی مؤثرتر خواهد بود
ژانگ در مصاحبه ای گفت که علیرغم این که چهار سال طول کشید تا Verge داروی ALS خود را از طریق فرآیند کشف و آزمایشات بالینی تولید کند، همچنان این روش سریع‌تر و مقرون به صرفه‌تر از تکنیک‌های استاندارد کشف دارو است که اغلب بر آزمون و خطا متکی است.
«فرضیه‌ها معمولاً از اکتشافات یا مقالات آکادمیک استخراج می‌شوند و به روشی متوالی، عمدتاً روی حیوانات، موش‌ها یا حتی مدل‌های سلولی آزمایش می‌شوند تا پیش‌بینی شود که کدام یک از این داروها واقعاً در انسان کار می‌کنند. صدها میلیون دلار هزینه می‌شود و بعد شما وارد آزمایشات بالینی می‌شوید و هیچ جای تعجبی نیست که دارو شکست می‌خورد.»
ما می‌گوییم اگر می‌خواهیم برای درمان انسان‌ها موفق شویم چرا از همان روز اول رویکرد داده محور را شروع نکنیم؟
استفاده از هوش مصنوعی، شانس موفقیت دارو را افزایش می‌دهد
Verge پایگاه داده‌ای از بافت‌های انسانی از مغز و نخاع بیماران مبتلا به بیماری‌های عصبی مانند ALS، پارکینسون و آلزایمر ساخته است. این شرکت چیزی را که «نقشه بیماری‌های انسانی» می‌نامد از طریق توالی‌یابی ژنتیکی ایجاد کرده است که می‌تواند با استفاده از پلتفرم هوش مصنوعی برای شناسایی اهداف درمانی برای بیماری به کار گرفته شود.
Verge گفت که با ارزیابی بیش از 11.4 میلیون داده، یک مکانیسم ایجادکننده جدید در ALS و از بین دادن عملکرد اندولیزوزومی که بر سلول‌های انسانی تأثیر می‌گذارد، کشف کرده است که یک روش درمان جدید امیدوارکننده به شمار می‌آید.
ژانگ می‌گوید که این رویکرد نیاز به انجام آزمایشات در مقیاس بزرگ یا غربالگری هزاران دارو و اهداف بالقوه بیماری را از بین می‌برد. او گفت:«استفاده از داده‌های انسانی از روز اول به این معنی است که ما با اهداف با کیفیت بالاتری شروع می‌کنیم که در نتیجه احتمال موفقیت نهایی در کلینیک بیشتر است.»
البته کارشناسان می‌گویند موفقیت این روش تضمین شده نیست. زیرا اولین داروی Verge که وارد آزمایش می‌شود، یکی از چالش برانگیزترین بیماری‌ها را هدف قرار می‌دهد. حداقل 50 کارآزمایی بالینی بر روی درمان های ALS که در دو دهه گذشته انجام شده است، نتایج مثبتی را نشان نداده‌اند. در ایالات متحده تنها سه دارو تایید شده‌اند که نتایج بسیار کمی برای بیماران داشته‌اند. با این حال، به طور قطع این شیوه کشف دارو می‌تواند در سایر بیماری‌ها نیز آزمایش شود.
آلیکس لاکوست، مدیر زیست شناسی محاسباتی هوش مصنوعی در Invitae، یک شرکت آزمایش ژنتیک، گفت: «مدل‌های حیوانی پیش‌بینی کننده ضعیفی از کارآیی در آزمایشات بالینی انسانی برای بیماری‌های عصبی هستند. او می‌گوید:« روشی که Verge از هوش مصنوعی برای تجزیه و تحلیل داده‌های انسانی به جای تکیه بر مدل‌های حیوانی استفاده می کند، کاملاً منحصر به فرد است.»