انجمن تجارت الکترونیک تهران، در نامه خود به رییس جمهور، گزارش جامعی از وضعیت کیفیت اینترنت کشور را ارائه کرده است. در ادامه به بررسی گزارش تحلیلی این انجمن خواهیم پرداخت تا متوجه شویم چرا ایران با وجود محدودیت‌های گسترده اینترنت در چین، اختلال شدید اینترنت در میانمار و سرعت پایین اینترنت در کوبا و سودان، به طور کلی بدترین اینترنت جهان را دارد.
بررسی کیفیت اینترنت ایران
شاخص‌های اصلی بررسی کیفیت اینترنت در این گزارش «اختلال (Distruption)»، «محدودیت (Censorship)» و «سرعت (Speed)» بوده است.
منظور از اختلال، از دست رفتن بخشی از داده‌ها در ارتباط اینترنتی و منظور از محدودیت، فیلتر بودن دامنه‌ها و آی‌پی‌ها است. در شاخص سرعت، نیز پهنای باند (Bandwidth) و تأخیر (Latency) لحاظ شده است.
اگرچه ایران در هیچ یک از این سه مورد، بدترین در جهان نیست اما ایران تنها کشوری به شمار می‌آید که در هر سه مورد بسیار ضعیف عمل کرده است. به عنوان مثال چین که بیشترین محدودیت اینترنت در جهان را اعمال کرده است، در شاخص سرعت بسیار قوی‌تر عمل کرده و میانگین پهنای باند این کشور چندین برابر ایران است. میانمار که بیشترین اختلال را تجربه می‌کند، محدودیت کم‌تری را نسبت به ایران اعمال کرده است. کوبا، کامرون و سودان هم که میانگین سرعت پایین‌تری از ایران دارند، در شاخص‌های محدودیت و اختلال وضعیت بهتری دارند. بنابراین ایران تنها کشوری است که در هر سه ضلع کیفیت اینترنت جزو بدترین‌هاست.
بررسی اختلال در اینترنت کشور
در حال حاضر، مشکل اصلی اینترنت کشور اختلالات گسترده و دائمی است که بر روی تقریباً تمام آی‌پی‌ها و وب‌سایت‌های سراسر جهان اعمال می‌شود. در واقع در حال حاضر دامنه‌ها و آی‌پی‌ها به 3 دسته تقسیم شده‌اند: دامنه‌ها و آی‌پی‌های فیلتر شده (Blacklist)، دامنه‌ها و آی‌پی‌هایی که به صورت موردی مجاز شده‌اند (Whitelist) و سایر دامنه‌ها و آی‌پی‌ها که تقریبا تمام اینترنت را شامل می‌شود و با اختلال عمدی مواجه هستند (Greylist).
اختلال عمدی تجهیزات حاکمیتی بر روی دامنه‌ها و آی‌پی‌های لیست خاکستری باعث می‌شوند که بخش زیادی از داده‌های ارسالی به این مقاصد با مشکل روبرو شوند. این موضوع دلیل اصلی کیفیت پایین اینترنت کشور است.
طبق داده‌های OONI اختلالات 100 دامنه در 100 کشور مختلف مورد بررسی انجمن تجارت الکترونیک تهران قرار گرفت که نشان می‌داد ایران پس از میانمار بیشترین اختلال در سطح جهان را دارد.
بررسی محدودیت در اینترنت کشور
بررسی 100 وبسایت برتر جهان (طبق رتبه‌بندی سیمیلاروب) نشان داد که بیش از یک سوم آن‌ها در ایران فیلتر شده است. داده‌های OONI هم نشان می‌دهد که در بین 100 کشور مختلف جهان ایران با فیلتر 45 درصد سایت‌های مختلف، بعد از چین با 50 درصد وبسایت فیلتر شده، محدودترین اینترنت جهان به شمار می‌رود. مصر، روسیه و عمان هم در رده‌های بعدی قرار گرفته‌اند.
ایران، چین و ترکمنستان تنها کشورهای جهان هستند که هر 6 شبکه اجتماعی برتر جهان را فیلتر کرده‌اند! این محدودیت‌ها به حدی است که استفاده از اینترنت بدون فیلترشکن غیرممکن شده است.
بررسی سرعت اینترنت کشور
بر اساس اطلاعات رادار کلادفلر و راستی‌آزمایی با پایگاه meter.net، میانگین پهنای باند کشور تنها حدود 4 مگابیت بر ثانیه و میانگین تأخیر 145 میلی ثانیه است. از این نظر ایران در سرعت رتبه 97 از 100 و در تأخیر رتبه 96 از 100 را دارد! فقط کشورهای سودان، کامرون و کوبا سرعت بدتری نسبت به ایران دارند.
با استفاده از لینک زیر می‌توانید متن کامل گزارش تحلیلی اختالالات، محدودیت‌ها و سرعت اینترنت در ایران را مطالعه کنید: