جام جهانی 2022 قطر، اولین در بسیاری چیزهاست: اولین جام جهانی که در زمستان برگزار شد، اولین جام جهانی که در کشور عربی حوزه خلیج فارس برگزار شد و اولین جام جهانی که از مجموعه کاملی از فناوری‌های جدید برای مدرن کردن فرهنگ سنتی فوتبال استفاده می‌کند.
چه بخواهیم چه نخواهیم، قطر که از ۱۲ سال پیش برای اولین بار برای زیرساخت‌های این مسابقات بیش از ۳۰۰ میلیارد دلار هزینه کرده است، از این فرصت استفاده می‌کند تا برخی از درخشان‌ترین راهکارهای تکنولوژی روز دنیا را به رخ بکشد. در این مقاله برخی از فناوری‌هایی که بر جام جهانی فوتبال امسال تأثیر می‌گذارد، بررسی می‌کنیم.
توپ‌های فوتبال با قابلیت ردیابی حرکت
هر توپ فوتبالی که در جام جهانی امسال استفاده می‌شود، دارای فناوری پیشرفته‌ی ارتباطی است. این توپ که توسط آدیداس طراحی و تولید شده است، باید داده‌های دقیقی را در مورد شدت و حرکت پس از هر ضربه پا و سر ردیابی کند. اگرچه توپ ممکن است از بیرون عادی به نظر برسد، اما در داخل مجهز به حسگر حرکتی است که توسط یک باتری قابل شارژ تغذیه می‌شود. این سنسور داده‌های حرکتی را برای کمک‌داوران ویدیویی مسابقه ارسال می‌کند و آن‌ها داده‌ها را به صورت زنده بررسی می‌کنند تا به تعیین تصمیم‌های آفساید و حل اختلافات در مورد لمس نامشخص توپ توسط تیم‌ها کمک کنند.
البته انتظار نداشته باشید که به این زودی این توپ‌های پیشرفته را در قفسه‌های فروشگاه ببینید. آدیداس گفت: در حال حاضر، توپ رسمی مسابقات در انحصار فیفا است و تجاری نخواهد شد.
فناوری آفساید نیمه خودکار
توپ مجهز به سنسور حرکت تنها یک نقطه داده در فناوری ردیابی آفساید نیمه خودکار را نشان می‌دهد که برای کاهش زمان توقف برای بازبینی ویدیویی در نظر گرفته شده است. برای تعیین اینکه آیا بازیکنان در آفساید هستند یا نه، فیفا 12 دوربین را در زیر سقف استادیوم‌ها نصب می‌کند تا هم توپ و هم 29 نقطه داده را روی تک تک بازیکنان ردیابی کند. فیفا می‌گوید دوربین‌هایش این نقاط داده را تا 50 بار در ثانیه اندازه‌گیری می‌کنند.
فناوری جدید با ترکیب داده‌های ردیابی اندام و توپ و به کارگیری هوش مصنوعی، هر زمان که مهاجمی که در موقعیت آفساید، توپ را دریافت می‌کند، یک هشدار خودکار آفساید به کمک‌داوران ویدیویی در داخل اتاق VAR ارسال می‌کند. فیفا در یک پست وبلاگی نوشت: لحظه ای که توپ توسط یک هم تیمی بازی شد.
هنگامی که داور یک تصمیم آفساید را تایید کرد، سیستم خودکار یک انیمیشن سه بعدی تولید می‌کند که موقعیت بازیکنان را در لحظه ارسال توپ کاملاً شرح می‌دهد و آن تصویر را روی اسکوربورد غول پیکر استادیوم برای همه نمایش می‌دهد.
دوربین‌ها و تشخیص چهره
از جنبه منفی، جام جهانی امسال به عنوان یکی از تحت نظارت‌ترین جام‌ها در تاریخ ورزش فوتبال ثبت خواهد شد. امسال، هر شرکت‌کننده‌ای که وارد ورزشگاه می شود، توسط سیستمی متشکل از 15000 دوربین مجهز به فناوری تشخیص چهره ردیابی می‌شود. این دستگاه نظارتی، که یادآور فناوری مورد استفاده توسط هوش مصنوعی بدنام Clearview است، از طریق یک مرکز فنی به نام مرکز فرماندهی و کنترل Aspire کنترل می شود. در آن مرکز فرماندهی ردیفی از تکنسین‌ها قرار خواهد گرفت که آن فیدهای دوربین را نظارت و تجزیه و تحلیل می‌کنند.
سیستم نظارت از محدوده ورزشگاه هم پا را فراتر می‌گذارد و ایستگاه‌های قطار و اتوبوس را نیز در بر می‌گیرد. هواپیماهای بدون سرنشین نیز برای تخمین حجم جمعیت از بالای سرشان پرواز خواهند کرد.
نیاس عبدالرحیمان، از دفتر فناوری این رویداد، در مصاحبه ای با یک خبرگزاری فرانسوی گفت: «آنچه در اینجا می بینید یک استاندارد جدید، یک روند جدید در عملیات محل برگزاری است، این سهم ما از قطر به دنیای ورزش است. آنچه در اینجا می بینید آینده استادیوم هاست.»
اپلیکیشن فیفا پلیر
علاوه بر تمام دوربین‌ها و حسگرهایی که حرکات بازیکنان را در زمان آنی ردیابی می‌کنند، بازیکنان خودشان می‌توانند با اپلیکیشن جدید FIFA Player جزئیات بازی خود را مانند قبل ردیابی کنند. برنامه جدید عملکرد زمان بازی بازیکنان را بررسی می‌کند و پس از مدت کوتاهی از پایان مسابقه، آنالیزهای خاص و متناسب با بازیکنان را ارائه می‌کند.
این برنامه انواع داده‌های گرفته شده توسط دوربین‌های میدانی را بررسی می‌کند، از جمله مسافت طی شده، حداکثر سرعت و تعداد حرکات انجام شده بالای یک آستانه سرعت مشخص.
با استفاده از این معیارها و سایر نشانه‌های عملکرد بازیکن، یک الگوریتم آن را به تجزیه و تحلیل‌هایی تبدیل می‌کند که فوتبالیست‌ها می‌توانند مطالعه کنند. طبق گفته فیفا، تمام این داده‌ها با فیلم واقعی بازی هماهنگ شده است تا بازیکن بتواند به عقب برگردد و عملکرد خود را در لحظات کلیدی ببیند.
اولین استادیوم ماژولار (جداشدنی) جهان
طبق گزارش‌ها، قطر بیش از 300 میلیارد دلار برای زیرساخت‌ها و ورزشگاه های جدید برای جام جهانی 2022 هزینه کرده است. بخشی از این بودجه صرف ساخت استادیوم 974 شد، یک هیولای عجیب که تماماً از کانتینرهای فولادی ماژولار ساخته شده بود! بر اساس گزارش MarketWatch، برگزارکنندگان جام جهانی، ورزشگاه 974 را به عنوان «اولین استادیوم فوتبال سرپوشیده کاملاً جداشدنی و ماژولار» اعلام کرده‌اند.
اگرچه مشخص نیست که پس از پایان بازی‌ها، 974 دقیقاً به کجا ختم می‌شود، برخی گزارش‌ها حاکی از آن است که در صورت برنده شدن در پیشنهاد میزبانی جام جهانی 2030، احتمالاً راهی اروگوئه شود.
سیستم‌های خنک کننده پیشرفته
یکی از مهم‌ترین نگرانی‌های مربوط به بازی‌های قطر که هم بازیکنان و هم طرفداران را تحت تأثیر قرار می‌دهد، گرمای هوا بود.
فیفا که همیشه جام جهانی را در فصل تابستان برگزار می‌کرد، در اقدامی بی‌سابقه، تاریخ شروع این رویداد را به دلیل گرمای شدید کشور حاشیه خلیج فارس تغییر داد. با این حال، حتی در اواخر پاییز، دمای هوا در پایتخت دوحه به حدود 33 درجه نزدیک می‌شود.
برای جبران این دماها، استادیوم‌ها به سیستم خنک‌کننده جدیدی که توسط پروفسور قطری سعود عبدالعزیز عبدالغان (که با لقب «دکتر کول» شناخته می‌شود!) تکیه خواهند کرد که با خنک کردن هوای بیرون به استادیوم کار می‌کند. سیستم خنک کننده‌ای که فیفا ادعا می‌کند با هدف پایداری زیست‌محیطی طراحی شده است و از انرژی خورشیدی نیرو می گیرد.
گزارش شده است که مقامات برگزاری بازی‌ها از سنسورهایی برای نظارت بر نوسانات دما از یک مرکز فرماندهی استفاده می‌کنند و می‌توانند در صورت نیاز آن‌ها را تنظیم کنند.
