نویز در کابل‌های شبکه یا کابل لن، موضوعی است که شاید در نگاه اول ساده به نظر برسد، اما تاثیر آن بر کیفیت و سرعت انتقال داده می‌تواند بسیار جدی باشد. بسیاری از مشکلاتی که کاربران در شبکه تجربه می‌کنند، از کاهش سرعت گرفته تا اختلال در اتصال، ریشه در همین نویز دارد. اگر کنجکاو هستید بدانید نویز چگونه عملکرد کابل شبکه را تغییر می‌دهد و چه راهکارهایی برای کاهش آن وجود دارد، در ادامه این مطلب ما را همراهی کنید.
نویز چیست؟
نویز به زبان ساده همان اختلال یا سیگنال اضافی است که بدون اینکه نقشی در انتقال داده داشته باشد، باعث برهم خوردن کیفیت صدا، تصویر یا سیگنال در دستگاه‌های مختلف می‌شود. این پدیده در همه سیستم‌ها وجود دارد و می‌تواند ناشی از عوامل محیطی مانند میدان‌های مغناطیسی، وسایل برقی اطراف یا حتی ساختار و کیفیت کابل‌ها باشد. وقتی نویز در مسیر انتقال داده کابل لن ایجاد می‌شود، سیگنال اصلی تغییر پیدا می‌کند و در نتیجه ممکن است کیفیت ارتباط کاهش یابد یا سرعت شبکه دچار مشکل شود. هرچند نمی‌توان نویز را به طور کامل حذف کرد، اما می‌توان با رعایت چند نکته ساده مانند استفاده از کابل شبکه SFTP(شیلددار)، فاصله دادن کابل‌ها از تجهیزات برقی پرقدرت و نصب درست اتصالات، میزان اثر آن را کمتر کرد.
نویز چه تاثیری بر روی کابل لن دارد؟
در هر سیستم ارتباطی، وجود نویز به‌عنوان یک عامل مزاحم شناخته می‌شود که بر کیفیت و پایداری انتقال داده اثر مستقیم می‌گذارد. زمانی که امواج مزاحم بر روی کابل لن اعمال می‌شوند، ساختار سیگنال اصلی دستخوش تغییر می‌شود و روند طبیعی جابه‌جایی داده مختل می‌گردد. این وضعیت نه‌تنها سرعت انتقال را پایین می‌آورد، بلکه صحت رسیدن اطلاعات به مقصد را نیز با مشکل مواجه می‌سازد. چنین شرایطی سبب می‌شود عملکرد کلی شبکه دچار اختلال شود.
- کاهش سرعت انتقال داده: هرگاه سیگنال اصلی با نویز تداخل پیدا کند، دستگاه‌های شبکه ناچار به صرف زمان بیشتر برای اصلاح و بازخوانی داده می‌شوند. این فرآیند موجب می‌شود حجم بالایی از انرژی برای بازسازی اطلاعات صرف گردد و سرعت جابه‌جایی داده کاهش یابد.
- از دست رفتن بسته‌های داده: گاهی شدت نویز آن‌قدر بالا است که بخشی از داده در مسیر انتقال حذف می‌شود و گیرنده فقط قسمتی از اطلاعات را دریافت می‌کند. در چنین حالتی لازم است داده‌ها دوباره ارسال شوند و همین مسئله بار اضافی بر شبکه تحمیل می‌کند.
- تضعیف سیگنال: وقتی شدت نویز افزایش پیدا می‌کند، توان سیگنال اصلی کاهش می‌یابد و دامنه آن دچار افت می‌شود. این شرایط باعث می‌شود گیرنده نتواند داده‌ها را به‌طور کامل و شفاف پردازش کند.
- ایجاد خطا در دریافت سیگنال: هنگامی که شکل یا دامنه سیگنال‌های دیجیتال تحت‌تأثیر نویز تغییر می‌کند، دستگاه دریافت‌کننده قادر به شناسایی درست صفر و یک‌ها نخواهد بود. این تغییر باعث می‌شود داده‌ها به‌اشتباه تفسیر شوند و خروجی نادرست در سیستم ایجاد شود.
انواع نویز ها و علت ایجاد آن
انواع نویز در کابل‌های لن به شکل‌های گوناگونی ظاهر می‌شود و هرکدام اثر متفاوتی بر کیفیت انتقال داده دارند. یکی از رایج‌ترین انواع آن، نویز ضربه‌ای است که در نتیجه ضربات فیزیکی یا تغییرات ناگهانی جریان ایجاد می‌شود و می‌تواند باعث ایجاد اختلال لحظه‌ای در انتقال داده گردد. نوع دیگری از نویز که اهمیت زیادی دارد، تداخل الکترومغناطیسی یا همان EMI است که معمولاً به‌وسیله میدان‌های مغناطیسی ناشی از دستگاه‌های برقی یا حتی کابل‌های مجاور پدید می‌آید و در نهایت سبب برهم‌خوردن نظم سیگنال اصلی می‌شود. در کنار این موارد، نویز سفید یا گرمایی نیز همواره وجود دارد و دلیل آن حرکت تصادفی الکترون‌ها در دماهای بالاتر از صفر مطلق است، به‌گونه‌ای که حتی با بهترین تجهیزات نیز حذف کامل آن امکان‌پذیر نیست. حال شاید برای شما سوال پیش بیاید که علت ایجاد چیست؟ در ادامه دلایل ایجاد نویز را ذکر خواهیم کرد و هر یک را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
- تداخل الکترومغناطیسی: زمانی رخ می‌دهد که کابل‌های شبکه در مجاورت منابعی مانند کابل‌های برق یا موتورهای صنعتی قرار گیرند و این نزدیکی باعث شود میدان‌های الکتریکی خارجی با سیگنال اصلی تداخل ایجاد کنند و عملکرد شبکه را مختل سازند.
- نویز هم‌شنوایی یا Cross Talk: در شرایطی شکل می‌گیرد که کابل‌های مجاور به‌طور ناخواسته سیگنال‌ها را وارد سیم‌های دیگر کنند و کیفیت داده کاهش یابد.
- محافظت ناکافی: اجزای شبکه‌ای که فاقد پوشش محافظ مناسب باشند، بیشتر در معرض نفوذ سیگنال‌های ناخواسته قرار می‌گیرند و این وضعیت باعث می‌شود عملکرد سیستم دچار افت شود و کیفیت کلی ارتباط در شبکه کاهش پیدا کند.
- تداخل فرکانس رادیویی: هنگامی اتفاق می‌افتد که سیم‌های مسی فاقد پوشش مناسب، امواج رادیویی محیط را جذب کنند و این امواج به سیگنال الکتریکی تبدیل شوند و در نهایت موجب بروز نویز در شبکه و کاهش کارایی آن گردند.
- عدم رعایت استانداردهای کابل‌کشی: وقتی فرآیند سیم‌کشی با اصول صحیح انجام نشود یا کابل‌های بدون محافظ استفاده شوند، احتمال جذب امواج خارجی افزایش پیدا می‌کند و این اتفاق باعث می‌شود میزان نویز الکتریکی در شبکه بیشتر شود.
- عوامل محیطی: ارتعاش ناشی از دستگاه‌های مکانیکی یا افزایش بیش‌ازحد دما در محیط باعث می‌شود سیگنال اصلی دچار بی‌ثباتی گردد و همین موضوع موجب ایجاد نویز شود و کارکرد تجهیزات شبکه تحت‌تأثیر تغییر شرایط محیطی قرار گیرد.
- ایراد در طراحی: اگر اتصالات شبکه به‌صورت غیرحرفه‌ای اجرا شوند یا سوئیچ‌ها و مدارها از کیفیت مطلوب برخوردار نباشند، امکان ایجاد سیگنال‌های ناخواسته فراهم می‌شود و این نقص می‌تواند به تولید نویز اضافی منجر شود.
- عدم اتصال درست به زمین: در صورتی‌که سیستم کابل‌کشی زمین مناسبی نداشته باشد، حلقه‌های اتصال به زمین شکل می‌گیرند و این وضعیت زمینه تولید سیگنال‌های اضافه را فراهم می‌کند و در نتیجه ثبات انتقال داده کاهش می‌یابد.
راه های از بین بردن نویز
اپر تصمیم دارید نویز را از بین ببرید و استفاده از یک شبکه پایدار را تجربه کنید، دو راه حل وجود دارد. استفاده از کابل شبکه FTP با داشتن لایه فلزی یا فویلی، مانع ورود امواج مزاحم می‌شود و از تغییر شکل سیگنال جلوگیری می‌کند و در نتیجه ثبات شبکه را افزایش می‌دهد. در سوی دیگر، کابل‌های با کتگوری بالا مانند Cat6a و Cat7 به دلیل طراحی دقیق‌تر، پهنای باند بیشتری فراهم می‌کنند و توان مقابله بالاتری در برابر تداخل دارند. این کابل‌ها علاوه بر کاهش نویز، سرعت انتقال داده را بهبود می‌دهند و ارتباطی پایدار و باکیفیت‌تر برای کاربران ایجاد می‌کنند.
نتیجه گیری
نویز همواره به‌عنوان یکی از چالش‌های اصلی در شبکه‌ها مطرح است و می‌تواند بر سرعت، کیفیت و پایداری ارتباطات تاثیر مستقیم بگذارد. انواع مختلف نویز، هرکدام با دلایل گوناگون ایجاد می‌شوند و راهکارهای عملی مانند استفاده از کابل شیلددار یا کابل‌های با کتگوری بالا می‌توانند به کاهش اثر آن کمک کنند. در نهایت، توجه به اصول کابل‌کشی و انتخاب تجهیزات مناسب، بهترین مسیر برای دستیابی به شبکه‌ای پایدار و قابل اعتماد خواهد بود.
سوالات متداول
1. نویز در کابل LAN چه تاثیری بر عملکرد اینترنت دارد؟
نویز باعث تداخل در سیگنال اصلی می‌شود، سرعت انتقال داده کاهش می‌یابد، ارتباط بی‌ثبات می‌گردد و در نهایت کیفیت اینترنت دچار افت محسوس و قطعی‌های مکرر می‌شود.
2. چگونه می‌توان متوجه شد که مشکل کندی اینترنت به دلیل نویز در کابل شبکه است؟
وقتی اینترنت دچار قطع و وصل‌های ناگهانی، افت شدید سرعت یا انتقال ناقص داده‌ها شود، احتمالاً نویز در کابل لن علت اصلی مشکل خواهد بود.
3. چه نوع کابل‌هایی نسبت به نویز مقاوم‌تر هستند؟
کابل‌های شیلددار مانند FTP، SFTP یا کابل‌های با کتگوری بالاتر مثل Cat6a و Cat7 مقاومت بیشتری در برابر نویز دارند و پایداری شبکه را بهبود می‌دهند.