اتحادیه اروپا قصد دارد راهبرد تازه‌ای در زمینه هوش مصنوعی ارائه کند تا وابستگی خود به فناوری‌های خارجی را کاهش دهد و جایگاهش را در رقابت جهانی با آمریکا و چین تقویت کند. بروکسل به‌دنبال تقویت حاکمیت دیجیتال و کاهش ریسک «سلاح‌سازی فناوری» توسط رقبای جهانی است.
طبق پیش‌نویس طرحی که به دست فایننشال تایمز رسیده، «راهبرد کاربرد هوش مصنوعی» (Apply AI Strategy) کمیسیون اروپا بر ترویج استفاده از ابزارهای ساخت اروپا تمرکز دارد تا امنیت، تاب‌آوری و رقابت‌پذیری صنعتی اتحادیه را افزایش دهد. این برنامه بر گسترش استفاده از هوش مصنوعی در حوزه‌هایی مانند بهداشت، دفاع و تولید صنعتی تأکید می‌کند.
در این طرح آمده است که اتحادیه باید با سرعت بیشتری به سمت توسعه فناوری‌های بومی حرکت کند و استفاده از راهکارهای مولد و مقیاس‌پذیر اروپایی را در نهادهای دولتی افزایش دهد. قرار است نسخه نهایی این راهبرد روز سه‌شنبه توسط «هنا ویرکونن»، کمیسر فناوری اتحادیه اروپا، ارائه شود.
پیش‌نویس هشدار می‌دهد که وابستگی به زیرساخت‌ها و نرم‌افزارهای خارجیِ مرتبط با هوش مصنوعی می‌تواند توسط «بازیگران دولتی یا غیردولتی» به ابزاری برای فشار و تهدید تبدیل شود.
این نگرانی‌ها پس از بازگشت دونالد ترامپ به ریاست‌جمهوری آمریکا شدت گرفته و دوباره بحث درباره استقلال دیجیتال در اروپا را به‌راه انداخته است. هم‌زمان، پیشرفت سریع چین در توسعه هوش مصنوعی نیز بیم آن را افزایش داده که اروپا نقش تعیین‌کننده‌ای در آینده این فناوری نداشته باشد.
اگرچه در سال‌های اخیر شرکت‌های نوآور اروپایی مانند Mistral در فرانسه و Helsing در آلمان رشد کرده‌اند، اما اروپا هنوز در زمینه نرم‌افزار، سخت‌افزار و مواد اولیه حیاتی برای توسعه هوش مصنوعی به آمریکا و آسیا وابسته است.
این طرح همچنین نقش مهمی برای نهادهای عمومی قائل است تا با افزایش تقاضا برای محصولات متن‌باز اروپایی، به رشد استارت‌آپ‌های داخلی کمک کنند.
«اورسولا فون در لاین»، رئیس کمیسیون اروپا، اعلام کرده است که اتحادیه قصد دارد با اجرای این راهبرد، روند پذیرش هوش مصنوعی در سراسر اروپا را تسریع کند تا از قافله فناوری جهانی عقب نماند.
در این سند تأکید شده که هوش مصنوعی باید نه فقط به‌عنوان ابزاری برای افزایش بهره‌وری، بلکه به‌عنوان «دارایی راهبردی» در ساختارهای نهادی، صنعتی و امنیتی اروپا جای گیرد. برای اجرای این برنامه‌ها، کمیسیون اروپا قصد دارد یک میلیارد یورو از منابع مالی موجود اختصاص دهد.
یکی از محورهای اصلی این راهبرد، توسعه سامانه‌های فرماندهی و کنترل (C2) مبتنی بر هوش مصنوعی در بخش دفاع است؛ حوزه‌ای که ارتش‌های اروپایی همچنان برای آن به توانایی‌های ایالات متحده وابسته‌اند.
همچنین کمیسیون از توسعه «مدل‌های بومی پیشرفته» در فناوری‌های فضایی و دفاعی حمایت خواهد کرد تا گامی دیگر در مسیر خودکفایی فناورانه و تقویت استقلال استراتژیک اروپا بردارد.