گوگل اخیراً قصد داشت در شهر فرانکلین ایالت ایندیانا یک پردیس بزرگ مراکز داده احداث کند. اما برای اجرای این طرح باید بیش از ۴۵۰ هکتار زمین تغییر کاربری می‌یافت. ساکنان محلی نگران بودند که این پروژه منابع عظیم آب و برق را مصرف کند، در حالی‌که منافع چندانی برای جامعه به همراه نخواهد داشت. پس از اعلام انصراف گوگل در نشست عمومی، مردم با شور و رضایت واکنش نشان دادند.
این رویداد تنها یکی از ده‌ها نمونه مخالفت محلی در برابر طرح‌های مشابه در سراسر آمریکاست. شرکت‌های فناوری در حال صرف میلیاردها دلار برای ساخت مراکز داده هستند تا زیرساخت‌های لازم برای گسترش هوش مصنوعی را فراهم کنند. اما جوامع محلی بیم آن دارند که این روند باعث فشار بر شبکه‌های برق، کمبود منابع آبی و آسیب به محیط‌زیست شود. چگونگی پاسخ دولت‌ها و شرکت‌ها به این نگرانی‌ها، مسیر آینده این صنعت و جایگاه رقابتی ایالات متحده را رقم خواهد زد.
سرمایه‌گذاری بی‌سابقه در عصر هوش مصنوعی
از زمان رونق هوش مصنوعی، تقاضا برای ظرفیت پردازشی به سرعت افزایش یافته است. در سال‌های اخیر، استفاده از ابزارهای هوش مصنوعی در میان خانوارها و شرکت‌ها چند برابر شده و شرکت‌های فناوری برای پاسخ به این تقاضا سرمایه‌گذاری‌های هنگفتی در مراکز داده و تراشه‌های پیشرفته انجام داده‌اند. برآوردها نشان می‌دهد تا چند سال آینده، نزدیک به یک‌سوم بازار جهانی مراکز داده به خدمات مرتبط با هوش مصنوعی اختصاص خواهد داشت.
موج ساخت‌وساز در سراسر آمریکا
سرمایه‌های عظیم به سوی مناطقی سرازیر شده‌اند که زیرساخت و انرژی ارزان‌تری دارند. مناطق شمال ویرجینیا و تگزاس همچنان قطب اصلی این صنعت محسوب می‌شوند، اما توسعه در شهرهایی مانند لاس‌وگاس و ایالت‌های غرب میانه نیز رو به گسترش است. زمین ارزان، دسترسی به انرژی تجدیدپذیر و مشوق‌های مالیاتی از عوامل اصلی جذب سرمایه‌گذاران به این مناطق است.
فرصت‌های اقتصادی و چالش اشتغال
ساخت مراکز داده در مرحله اجرا فرصت‌های شغلی و درآمد مالیاتی ایجاد می‌کند، اما پس از بهره‌برداری، به نیروی انسانی اندکی نیاز دارد. در نتیجه، منافع اقتصادی بلندمدت برای جوامع میزبان محدود است. چالش اصلی آن است که چگونه می‌توان سرمایه‌گذاری‌های اولیه را به توسعه پایدار و اشتغال پایدار تبدیل کرد.
افزایش اعتراضات محلی و نگرانی‌های زیست‌محیطی
بسیاری از مردم نگرانند که احداث این تاسیسات بزرگ، چهره شهرها را تغییر دهد و با افزایش سر و صدا، نور و مصرف منابع، کیفیت زندگی را کاهش دهد. مراکز داده مقادیر زیادی آب برای خنک‌سازی و برق برای پردازش مصرف می‌کنند. این موضوع در مناطقی مانند دریاچه‌های بزرگ و ایالت‌های جنوبی آمریکا به مسئله‌ای جدی تبدیل شده است. در برخی مناطق، حتی گزارش‌هایی از کاهش آب چاه‌ها و اعمال محدودیت‌های آبی وجود دارد.
در واکنش، برخی شرکت‌ها تلاش کرده‌اند روش‌های خنک‌سازی کم‌آب یا بدون آب را به کار گیرند. استفاده از فاضلاب تصفیه‌شده یا سامانه‌های بسته گردش آب از جمله اقداماتی است که به کاهش مصرف کمک می‌کند. با این حال، تأمین برق موردنیاز همچنان چالشی اساسی است و افزایش مصرف می‌تواند هزینه‌های انرژی را برای خانوارها و کسب‌وکارها بالا ببرد.
چالش بزرگ تأمین انرژی
رشد سریع مراکز داده در کنار توسعه کارخانه‌ها و خودروهای برقی، فشار بی‌سابقه‌ای بر شبکه برق وارد کرده است. هرچند انرژی‌های تجدیدپذیر مانند خورشیدی و بادی می‌توانند پاسخگوی بخشی از این نیاز باشند، محدودیت‌های زیرساختی و سیاستی مانع گسترش سریع آن‌ها شده است. در مقابل، دولت‌ها به منابعی چون گاز طبیعی و انرژی هسته‌ای تکیه می‌کنند، اما این منابع نیز به زمان و سرمایه زیادی برای توسعه نیاز دارند.
جمع‌بندی
رونق مراکز داده نمادی از پیشرفت پرشتاب هوش مصنوعی است، اما این تحول با چالش‌های جدی در حوزه انرژی، آب و محیط‌زیست همراه است. تصمیم‌گیری هوشمندانه درباره مکان‌یابی، شفافیت در مصرف منابع و استفاده از انرژی‌های پاک می‌تواند تعیین‌کننده آینده‌ای باشد که در آن فناوری پیشرفته و پایداری زیست‌محیطی در کنار هم پیش روند.