در نشست کلاب هاوس نصر تهران و خبر آنلاین که به میزبانی این خبرگزاری صورت گرفت، آقای رضا الفت‌نسب، از اعضای هیئت مدیره انجمن کسبوکارهای مجازی، به مشکلات و مصائب کسبوکارهای خانگی پس از تصویب و اجرایی شدن طرح صیانت اشاره کرد: در مورد تعداد کسبوکارهای اینترنتی فعال در کشور اعداد متفاوتی، از 9 میلیون تا 12 میلیون، مطرح شده است. تعداد شایانی از افراد در شبکه‌های اجتماعی و از راه کسبوکارهای آنلاین درآمد کسب می‌کنند. مجموع این کسب‌وکارها طی بازه زمانی اخیر، حداقل 50 درصد رشد کرده است.
وی مشاغل اینترنتی خرد را مهم‌ترین گروهی می‌داند که تحت اثرات منفی تصویب طرح صیانت قرار می‌گیرند: با اجرایی شدن طرح صیانت، کسبوکارهای آنلاین در چند لایه درگیر خواهند شد. اصلی‌ترین بخش همین کسبوکارهای خرد و خانگی هستند که پس از کرونا به سوی شبکه‌های اجتماعی سرازیر شدند و در دو سال اخیر بسیاری از مردم رفتار اقتصادی خود را در قبال آن‌ها تغییر داده‌اند. برای مثال، چند شب پیش از جلوی یک مغازه لوازم آرایشی رد می‌شدم و دیدم در حال جمع کردن اجناس و تخلیه است. علت را که جویا شدم گفت من در اینستاگرام اجناسم را می‌فروشم. نیازی به فروش حضوری در مغازه ندارم و از داخل انبارم کار را ادامه می‌دهم. این مسئله برایم تکان‌دهنده بود که بعد از دو سال وابستگی‌های اقتصادی این طور تغییر کرده است.
البته این مسئله تنها نتیجه اجرایی شدن طرح صیانت نخواهد بود. آقای الفت‌نسب از دست رفتن بخش قابل توجهی از نیروی انسانی را یکی دیگر از نتایج منفی و خطرناک تصویب طرح‌های این چنینی می‌داند: به طور کلی، در کشور ما نیروی انسانی متخصص مخصوصا در حوزه‌های فنی بسیار کم‌تر از حد لازم است. با تصویب چنین طرح‌هایی شرایط کاری برای افرادی که در کشور مانده‌اند از این هم سخت‌تر می‌شود. مهاجرت هم تبعات و نتایج منفی بسیاری برای کسبوکارهای آنلاین دارد. فقر منابع انسانی، کار را بسیار دشوار می‌کند. قطعا در سال 1401 این موضوع نمود بیشتری خواهد داشت.
او در انتها ادعای عدم اعمال محدودیت بر اینترنت، را رد و عنوان کرد: کاری به صحبت طراحان ندارم که ادعا می‌کنند از محدودیت خبری نیست، چراکه ما بارها اثبات کرده‌ایم این طرح برای کسب‌وکارها ایجاد محدودیت می‌کند. این پلتفرم‌ها و اپ‌ها نسخه جایگزین ندارند و حتی اگر مردم بخواهند به اختیار خودشان به یک فضای جایگزین بروند، هم چنین امکانی وجود ندارد.
تاثیر اقتصادی طرح صیانت همسنگ اثرات تحریم‌های بین‌المللی است
طراح و مدیرعامل استارتاپ کارزار، حامد بیدی، یکی دیگر از حاضران در این جلسه آنلاین بود. بیدی نیز در تبیین عواقب منفی طرح صیانت، آن را خنثی‌کننده توافقات احتمالی بین‌المللی می‌داند: یکی از مسائلی که در بسیاری از کشورهای دنیا بدیهی محسوب می‌شود، امکان مراوده و تجارت بین‌المللی و استفاده از بازارهای منطقه‌ای و خارجی است که ما به خاطر تحریم‌ها این امکان را نداشته‌ایم. همه ما می‌دانیم که تحریم‌ها چه آسیب بزرگی به ما زده و تا چه میزان باعث افت اقتصادی کشور ما شده است. بنابراین، بروز مشکلات اقتصادی در کشور، پیش از مطرح شدن طرح صیانت رخ داده است. با این وجود، حتی اگر با انجام مذاکرات بین‌المللی، کل تحریم‌ها رفع و مراودات مالی ما با جهان از سر گرفته شود، طرح صیانت مانع از آن می‌شود.
او معتقد است تصویب طرح صیانت نوعی خودتحریمی دیجیتال است: با تصویب این طرح، خودمان پلتفرم‌هایی را که بخش بزرگی از اقتصاد جهان روی آن شکل گرفته است، از شهروندان ایرانی می‌گیریم و یک خودتحریمی دیجیتال اعمال می‌کنیم. به نظر من اثرات اقتصادی تصویب طرح صیانت برای شهروندان همسنگ با اثر تحریم‌های بین‌المللی است. طرح صیانت موجب محدودیت اکوسیستم اقتصاد دیجیتال می‌گردد و عملا سهم ما در اقتصاد پلتفرمی را صفر کرده و از دهکده جهانی، بازار و اقتصاد بین‌المللی محروم خواهیم شد.
بیدی در ادامه به انتقاد از موافقان طراحان طرح صیانت پرداخت: علی‌رغم تمام اظهارنظرها، نقدهای کارشناسی و حقوقی، نتایج مرکز پژوهش‌های مجلس و… که در رسانه‌ها مطرح شد، به نظر می‌آید موافقان طرح صیانت از مرداد و شهریور امسال خواب بوده‌اند و در جریان هیچ یک از این اتفاقات و بحث‌ها نبوده‌اند. بیدی، ادعای موافقان این طرح مبنی بر عدم اعمال کنترل بر فضای مجازی را رد کرد و گفت: واقعیت این است که این طرح به صورت واضح و روشن به دنبال کنترل فضای مجازی است، هرچند با نام‌هایی مثل خط مشی ترافیک اینترنت آن را در قالب ایهام بیان می‌کند اما به دنبال اعمال این کنترل به بدترین شکل ممکن است. من توصیه می‌کنم طراحان و موافقان این طرح نسبت به افکار عمومی جدی باشند. تاریخ نشان داده که وقتی مردم احساس کنند به آن‌ها توهین و بی‌اعتنایی می‌شود؛ چه حوادث بدی رخ می‌دهد.
مدیرعامل استارتاپ کارزار، در خلال صحبت‌های خود و در پاسخ به برخی ابهامات به تشریح کارکردها و اهداف این مجموعه پرداخت: اصولا هدف از فعالیت‌هایی شبیه به کارزار آگاهی‌بخشی نسبت به اتفاقات مختلف است و فکر می‌کنم کارنامه کارزار از این منظر قابل قبول بوده است.
بیدی در پاسخ به ادعاهای مطرح‌شده درباره جعلی بودن امضاهای کارزار که از سوی موافقان طرح صیانت مطرح شده بود نیز گفت: این نقدها هم نوعی بی‌اخلاقی و بداخلاقی است. طراحان و موافقان این طرح برای بی‌اعتبار کردن مخالفت‌ها به این اظهار نظرات متوسل می‌شوند. با این حال، من از همه دوستانی که ساز و کار کارزار برایشان مبهم است دعوت می‌کنم به دفتر ما بیایند و از نزدیک با این فرایند آشنا شوند.
با تغییر اسم طرح اصل موضوع تغییر نمی‌کند!
در بخش دیگری از این نشست، دبیر انجمن صنفی کارفرمایی کسبوکارهای اینترنتی، آقای عادل طالبی در پاسخ به ادعای برخی از موافقان طرح صیانت مبنی بر عدم اعمال فیلترینگ و محدودیت، گفت: آنان که ادعا می‌کنند این طرح هیچ ارتباطی به فیلترینگ ندارد، رسما دروغ می‌گویند. بند به بند این طرح توسط کارشناسان و نهادها و اتحادیه‌های مختلف بررسی شده و با تغییر عنوان این طرح هم اصل موضوع تغییری نمی‌کند. طرح صیانت، بسیار مبهم و قابل تفسیر نوشته شده تا هرطور که مایل باشند آن را تفسیر کرده و هر کاری که بخواهند با این بستر اطلاعاتی و اقتصادی انجام دهند.
این کارشناس نتایج و آثار طرح صیانت بر نیروی انسانی را چنین تشریح کرد: این طرح تاثیرات متعددی مثل تغییر در ابعاد نیروی انسانی و فرار نخبگان دارد. من به این شکل از رفتن نخبگان مهاجرت نمی‌گویم. مهاجرت به این معناست که برای به دست آوردن امکانات بهتر از جایی به جای دیگر بروید اما وضعیتی که ما با آن روبه‌رو هستیم، فرار نخبگان است، چراکه آن‌ها در حال فرار از مصیبت‌ها هستند! کسانی هم که نمی‌توانند یا نمی‌خواهند مهاجرت کنند، در یک ناامیدی کامل به سر می‌برند.
او افزود: برخی می‌گویند ما جایگزین‌های ایرانی برای پلتفرم‌ها می‌سازیم. اما پاسخ من این است که متخصصانی که قرار بود اینستاگرام، گوگل و فیسبوک ایرانی را بسازند، سال‌ها است که از این کشور رفته‌اند و متخصصانی را که فردا ممکن است بتوانند چنین کاری را انجام دهند، با این طرح‌ها از دست خواهی داد.
طالبی کسبوکارهای اینترنتی متوسط و کوچک را اصلی‌ترین قربانی‌ها تصویب و اجرای این طرح دانست و گفت: کسبوکارهای بزرگ اصلا از این طرح ضربه نمی‌خورند؛ اسنپ، دیجی‌کالا، آپارات و… ضربه نخواهند خورد، همان‌طور که در آن 11روز آبان 98 ضربه‌ای نخوردند و اتفاقا افزایش ترافیک هم داشتند چون در ذهن مردم هستند و رسانه‌های رسمی در اختیارشان است و پول هم دارند. اما کسب‌کارهای کوچک و متوسط که از طریق اینترنت ارتباط‌هایی را با مشتریان خود شکل داده‌اند، صدمه می‌بینند. این کسب‌وکارها وقت و انرژی و هزینه زیادی صرف کرده‌اند و بستن این پلتفرم این زحمات را از بین می‌برد و درست مثل این است که زمین مردم را غصب کنیم.
او در ادامه به از دست رفتن فرصت آموزش و یادگیری نیز اشاره کرد و آن را از اساسی‌ترین آفت‌های این طرح برشمرد: موافقان این طرح این دغدغه را دارند که محتوای نامناسب در اینترنت وجود دارد که دغدغه بی‌جایی هم نیست. اما این نوع از محتوا بخش ناچیزی از این فضاست و 99درصد از محتوای موجود در اینترنت این چنین نیست. اما با اجرای این طرح دسترسی محتوایی ما به‌طور کامل قطع می‌شود. این جریان محتوایی است که آموزش و یادگیری را می‌سازد که با محدود شدن از دست می‌رود و کسبوکارهای وابسته به این آموزش‌ها از بین می‌روند.
