احتمالاً طی چند وقت گذشته، مخصوصاً بعد از داغ شدن موضوع ترید در بازارهای مالی و مخصوصاً رمز ارزها، به دفعات نام VPS به گوشتان خورده باشد.
VPS یا سرور مجازی، همان‌طور که از نام آن مشخص است، نوعی سرور است که مثل باقی انواع سرورها، می‌توان از آن برای منظورهای مختلف استفاده کرد.
سرورهای مجازی خصوصیات ویژه‌ای دارند و به همین خاطر، کاربردهای VPS هم بسیار گوناگون و خاص هستند.
به هر حال، در اینجا، می‌خواهیم راجع‌به این کاربردها صحبت کنیم؛ ولی اگر موافق باشید، اول از همه این نوع سرورها را بهتر و بیشتر بشناسیم.
منظور از VPS یا سرور مجازی چیست؟
VPS مخفف Virtual Private Server است و بسیاری از همز‌بانان ما، برای اشاره به آن از عبارت سرور مجازی استفاده می‌کنند؛ ترجمه‌ای که بر خلاف بسیاری از ترجمه‌ها در فضای تکنولوژی و IT، خیلی هم دقیق و شیوا است و اصل مطلب را به‌خوبی می‌رساند.
وقتی یک سرور فیزیکی با کمک تکنولوژی مجازی‌سازی و مشخصاً مجازی‌سازهایی که با نام Hypervisor شناخته می‌شوند به چند بخش تقسیم می‌شود، به هر کدام از بخش‌های تازه‌ساخته‌شده یک VPS یا سرور مجازی می‌گویند.
علی‌رغم شباهت زیاد با هاست اشتراکی، تفاوت‌های چشمگیری بین سرورهای مجازی و هاست‌های اشتراکی وجود دارد! اول از همه اینکه VPSهای قرار گرفته روی یک سرور فیزیکی، کاملاً از یکدیگر مستقل هستند و هرکدام منابع اختصاصی خود را در اختیار دارند.
یعنی بر خلاف هاست اشتراکی، که در آن ممکن است نیاز یک کاربر به منابع بیشتر، باعث شود منابعی که در اختیار همسایه‌هایش قرار می‌گیرند کمتر شوند، افزایش مصرف منابع توسط یکی سرورهای مجازی، تأثیری روی عملکرد دیگر سرورهای مجازی روی همان سرور فیزیکی نمی‌گذارد.
یک فضای کار اشتراکی را با محیطی بسیار بزرگ در نظر بگیرید. افراد و کسب‌وکارهایی که بخشی از این فضا را اجاره می‌کنند، با توجه به مبلغ پرداختی، امکانات و منابعی در اختیار خواهند داشت. مثلاً آن‌هایی که سراغ پلن‌های ارزان می‌روند، فقط از یک میز برخوردار می‌شوند؛ ولی آن دسته از کسب‌وکارهایی که سر کیسه را شل می‌کنند و هزینۀ بیشتری می‌پردازند، به امکانات کامل، مثل اتاق اختصاصی، خط تلفن، اتاق کنفرانس و…، دسترسی خواهند داشت.
می‌خواهیم بگوییم با وجود اینکه همه در یک فضای واحد هستند، هرکس سرش به کار خودش است و چون یک کسب‌وکار نیاز به منابع بیشتری دارد، فریلنسری که یک میز اجاره کرده است، منابع کم خود را در خطر نمی‌بیند. درست مثل VPS.
حالا می‌دانید VPS چیست و به طور کلی طرز عملکرد آن را هم یاد گرفتید. اگر موافق باشید، برویم سراغ اصل مطلب و به کاربردهای سرور مجازی بپردازیم.
نگاهی به 8 مورد از کاربردهای VPS
همان‌طور که احتمالاً خودتان هم می‌دانید، سرورها کامپیوترهایی هستند که توان پردازشی و قدرت بسیار بالایی دارند؛ به همین خاطر، به آن‌ها اَبَر کامپیوترهای دائماً فعال (چون همیشه روشن هستند) هم می‌گویند.
درست مثل کامپیوترهای خانگی و شرکتی که هر روز از آن‌ها استفاده می‌کنیم، انواع سرورها و به‌طور مشخص VPS هم می‌تواند برای مصارف مختلفی استفاده شود. البته که باید بدانید کاربردهای سرور مجازی می‌تواند خیلی بیشتر از کاربردهای کامپیوترهای معمولی باشند.
در این قسمت، پرسش اصلی این مطلب را پاسخ می‌دهیم و 8 مورد از عملکردهای VPS را زیر ذره‌بین می‌بریم.
1. میزبانی از وب‌سایت‌ها
یکی از اصلی‌ترین کاربردهای VPS، همان کاربردی است که اکثر سرورها را با آن می‌شناسیم؛ یعنی میزبانی از وب‌سایت‌ها و اپلیکیشن‌های تحت وب. به همین خاطر، سرور مجازی می‌تواند نقش یک هاست را داشته باشد.
همان‌طور که بالاتر هم گفتیم، VPS به دلیل ویژگی‌های خاصی که دارد، گزینۀ بسیار بهتری از هاست اشتراکی برای میزبانی محسوب می‌شود؛ چون خیال کاربر راحت است که قرار نیست به‌خاطر بالا رفتن ترافیک یکی از همسایه‌ها، عملکرد سایت او با اختلال مواجه شود و بازدیدکنندگان، تجربۀ ناخوشایندی از گشت‌وگذار در آن داشته باشند.
ضمناً اگر بخواهیم آن را با سرور اختصاصی مقایسه کنیم، می‌بینیم هم نگهداری و رسیدگی به امور آن راحت‌تر است و هم اینکه در ازای هزینۀ خیلی کمتر، برخورداری از مزایای آن ممکن می‌شود.
با اینکه برای شروع فعالیت سایت و زمانی که خبری از ورودی ترافیک بالا نیست، هاست اشتراکی کفاف نیازها را می‌دهد، اما بعد از رشد سایت و بالا رفتن تعداد بازدیدکنندگان، مهاجرت به یک سرویس میزبانی حرفه‌ای‌تر اجتناب‌ناپذیر است.
اگر به آیندۀ وب‌سایت خود اطمینان دارید، اگر می‌دانید به‌زودی سایت رشد می‌کند و به منابع بیشتر و سرویسی مناسب‌تر برای میزبانی از سایت یا اپلیکیشن خود نیاز دارید، توصیه می‌کنیم از همان اول سراغ VPS بروید.
یادتان باشد ساختار ایزولۀ این نوع سرورها، با تأمین امنیت حداکثری و عملکرد بهینه، باعث بهبود تجربۀ کاربری بازدیدکنندگان سایت می‌شود و تجربۀ کاربری هم یکی از مهم‌ترین فاکتورهای گوگل برای رتبه‌دهی به حساب می‌آید؛ پس استفاده از VPS، مستقیم و غیرمستقیم روی بهبود سئو هم تأثیرگذار است.
2. استفاده به‌عنوان هاست ایمیل
بازاریابی ایمیلی، یکی از رویکردهای کارآمد مارکتینگ است که همچنان توسط کسب‌وکارهای کوچک و بزرگ بسیاری به کار گرفته می‌شود؛ طبق آمار موجود، اقبال کسب‌وکارها به ایمیل مارکتینگ قرار نیست افول کند و پیش‌بینی می‌شود طی سال‌های آینده، همچنان بودجه‌های قابل توجه برای ارسال ایمیل با هدف بازاریابی به مخاطبان هدف صرف شود.
کسب‌وکاری که سراغ این رویکرد می‌رود، ضرورتاً باید یک هاست ایمیل تهیه کند. با استفاده از این نوع سرویس‌های میزبانی، امکان ساخت آدرس ایمیل با دامنۀ دلخواه که معمولاً دامنۀ وب‌سایت است ممکن می‌شود.
همچنین، خیالتان راحت خواهد بود که ایمیل‌های ارسالی به پوشۀ اسپم گیرنده نمی‌روند و گم نمی‌شوند! ضمن اینکه وقتی بار این فرایند روی دوش سروری جداگانه که با نام هاست ایمیل شناخته می‌شود، مانع از اختلال در عملکرد سایت، به‌خاطر استفادۀ همزمان برای ارسال ایمیل خواهد شد.
یکی دیگر از کاربردهای VPS، امکان استفاده از آن به‌عنوان هاست ایمیل است و اتفاقاً اگر پیکربندی آن درست باشد، می‌تواند عملکرد خیلی خوبی هم در این زمینه از خود نشان دهد.
3. استفاده به‌عنوان سرور نگهدارندۀ فایل‌های بکاپ
فرقی نمی‌کند سایت یا اپلیکیشن شما چه موضوعی دارد! در هر صورت، باید برای بکاپ‌گیری منظم از آن برنامه داشته باشید تا در صورت بروز مشکلات احتمالی، دستتان در حنا نماند.
خیلی‌ها از فایل‌های بکاپ یا پشتیبان، روی همان هاستی نگهداری می‌کنند که میزبان وب‌سایتشان است. راستش را بخواهید، این کار بسیار اشتباه است و از قضا، اشتباهی کشنده محسوب می‌شود!
در بسیاری از مواقع، داده‌ها و اطلاعات وب‌سایت به‌خاطر مشکلات مربوط به هاست و سرور از بین می‌روند؛ خب اگر فایل‌های پشتیبان هم روی همان سرور قرار داشته باشند، در صورت بروز چنین مشکلاتی، فایل‌های بکاپ هم همراه با باقی فایل‌هایی که سایت را تشکیل می‌دهند از بین خواهند رفت؛ پس دیگر بکاپ‌گیری چه فایده‌ای دارد؟!
VPS، مخصوصاً برای آن‌هایی که فایل‌های خیلی زیادی دارند و دنبال فضایی ایمن برای نگهداری از آن‌ها می‌گردند، گزینۀ خیلی خوبی برای استفاده به‌عنوان نگهدارندۀ فایل‌های بکاپ است.
توجه داشته باشید که یکی از جذابیت‌های VPS، امکان دسترسی به آن از راه دور است؛ یعنی می‌توانید از جایی کاملاً دور از سرور، به تمام اطلاعاتی که روی VPS نگهداری می‌کنید دسترسی داشته باشید.
4. استفاده به‌عنوان سرور تست
اگر برنامه‌نویس باشید، می‌دانید در بسیاری از مواقع، برای امتحان کردن و تست کدهایی که نوشته‌اید، به فضایی ایزوله و ایمن نیاز خواهید داشت. جایی که می‌توانید در آن با خیال راحت، برنامه‌هایی که ساخته‌اید را بررسی کنید تا مطمئن شوید همان‌طور که مد نظر شما است عمل می‌کنند.
بنابراین، با توجه به اینکه سرور مجازی هم فضایی کاملاً ایزوله محسوب می‌شود، یک انتخاب ایده آل برای این دسته از دولوپرها است.
در رابطه با شرکت‌های برنامه‌نویسی که پروژه‌های متعدد در دست دارند، نیاز به VPS و این فضای ایزوله چند برابر می‌شود؛ چون علاوه‌بر محیطی که برای تست برنامه‌ها لازم است، باید فضایی در اختیار باشد تا بتوان برنامه‌های ساخته‌شده را به‌صورت موقت یا حتی دائمی روی آن نگهداری کرد.
5. استفاده به‌عنوان سرور بازی
تا چند سال قبل، بازی‌های کامپیوتری سرگرمی کودکان به حساب می‌آمدند؛ ولی حالا اوضاع کاملاً متفاوت است!
اول از همه اینکه بسیاری از کودکان گذشته، بزرگ شدند، ولی همچنان علاقۀ خود به این دسته از بازی‌ها را حفظ کردند. از طرف دیگر، سرمایه و پول بسیار کلانی که در این بازار وجود دارد، گواه این قضیه است که گیمینگ، یک حوزۀ کاملاً جدی است و به همین خاطر، سرویس‌های زیادی برای برطرف کردن نیازهای گیمرها عرضه می‌شوند.
یکی دیگر از کاربردهای VPS این است که می‌توان از آن به‌عنوان سرور گیم بهره برد.
به‌طور مشخص، بازی‌های آنلاین طرفداران بسیاری دارند و برای اینکه چندین و چند کاربر بتوانند به‌صورت همزمان در یک بازی حاضر شوند، به سروری قدرتمند نیاز است که منابع لازم را در اختیار داشته باشد و بتواند از همۀ پلیرها میزبانی خوبی داشته باشد؛ یعنی بدون اختلال، بازی را برای آن‌ها اجرا کند.
برخی بازی‌ها هستند که کاربران آن‌ها را روی سرورهای خصوصی اجرا می‌کنند و میزبان بازیکن‌های دیگر می‌شوند. دو مورد از شاخص‌ترین نمونه‌ها در این زمینه، World of Warcraft و Dota هستند.
به هر حال، VPS در این زمینه هم بسیار کارآمد است و می‌تواند میزبان خیلی خوبی برای انواع بازی‌ها باشد.
پس یکی دیگر از کاربردهای سرور مجازی این است که می‌تواند نقش سرور بازی را ایفا کند.
6. ممکن کردن فعالیت در بازارهای مالی
متأسفانه به‌خاطر انواع و اقسام محدودیت‌ها، ایرانی‌ها تقریباً امکان فعالیت در هیچکدام از بازارهای مالی را ندارند! پس چطور تب ترید و سرمایه‌گذاری در فارکس، بازار رمز ارزها، بورس‌های کشورهای بزرگ و… تا این حد بین هموطنانمان داغ شده است؟ پاسخ VPS است.
با تهیۀ یک سرور مجازی از کشوری دیگر، در واقع انگار یک کامپیوتر که در آن کشور به‌خصوص قرار گرفته است را در اختیار می‌گیرید؛ یعنی آیپی آن کشور را خواهید داشت!
مثلاً وقتی VPS فرانسه را تهیه می‌کنید، می‌توانید با آیپی این کشور وارد این اینترنت شوید و در به‌عنوان کسی که در این کشور حاضر است، بدون مشکل و محدودیت، در انواع بازارهای مالی فعالیت داشته باشید.
بنابراین، یکی از مهم‌ترین و مفید‌ترین کاربردهای VPS این است که امکان ترید و سرمایه‌گذاری در انواع بازارهای مالی را برای ما ایرانی‌ها که محدودیت‌های فراوانی گریبان گیرمان است، فراهم می‌کند.
7. استفاده برای گشت‌وگذار در وب
همان‌طور که گفتیم، امکان دسترسی به VPS از راه دور با پروتکل‌های مختلف ممکن است. به‌علاوه، گفتیم که با تهیۀ یک VPS در کشوری دیگر، آیپی آن کشور هم به شما تعلق می‌گیرد.
در نتیجه، می‌توانید به‌سادگی هرچه تمام‌تر از VPS برای گشت‌وگذار در اینترنت نهایت بهره را ببرید. بدون اینکه مشکل و محدودیت خاصی در کار باشد.
8. استفاده به‌عنوان میزبان CRM
کسب‌وکارها چه بزرگ باشند و چه کوچک، به سیستمی نیاز دارند که بتوانند با استفاده از آن، تمام اطلاعات مربوط به مشتری‌های خود را در یک پلتفرم واحد، در دسترس داشته باشند.
این پلتفرم‌ها و نرم‌افزارها که در این زمینه کاربرد دارند، CRM نامیده می‌شوند. این عبارت مخفف Customer Relationship Management است و برای میزبانی از آن می‌توانید سراغ سرورهای مجازی بروید.
همان‌طور که دیدید، کاربردهای VPS بسیار هستند. درست مثل هر سرور یا اَبَر کامپیوتر دیگری، سرورهای مجازی هم می‌توانند انواع‌واقسام نیازهای کاربران را برطرف کند.
حالا اگر موافق باشید، به چند پرسش متداول راجع‌به سرورهای مجازی پاسخ دهیم.
سؤالات پرتکرار دربارۀ VPS
این‌ها پرسش‌هایی هستند که بیشتر کاربران در رابطه با سرورهای مجازی مطرح می‌کنند. در این بخش، سعی می‌کنیم کوتاه و قابل فهم پاسخ این سؤالات را بدهیم.
فرق سرور مجازی ویندوز و سرور مجازی لینوکس چیست؟
سیستم‌عامل، ابزاری است که ارتباط بین نرم‌افزارها و سخت‌افزارهای یک دستگاه کامپیوتری را ممکن می‌کند. از آنجایی که VPS هم یک نوع سرور و مشخصاً کامپیوتر است، طبیعتاً به سیستم‌عامل نیاز دارد تا بتواند کار کند.
ویندوز و لینوکس، دو مورد از معروف‌ترین سیستم‌عامل‌های موجود در دنیای IT هستند. اگر سیستم‌عامل VPS ویندوز باشد به آن سرور مجازی ویندوز و اگر سیستم‌عاملش لینوکس باشد، به آن سرور مجازی لینوکس می‌گویند.
فرق سرور مجازی مدیریت‌شده و سرور مجازی مدیریت‌نشده چیست؟
VPSهای مدیریت‌شده، نوعی از سرورهای مجازی هستند که مدیریت و رسیدگی به امور فنی آن‌ها، شامل پیکربندی سرور، بر عهدۀ هاستینگ ارائه‌دهنده است.
در نقطۀ مقابل، VPSهای مدیریت‌نشده را داریم که یک سرور مجازی، به‌صورت کاملاً خام در اختیار کاربر قرار می‌گیرد. تمام امور فنی، از پیکربندی و نصب سیستم‌عامل گرفته تا افزودن انواع نرم‌افزارها، همگی بر دوش کاربری که هاست را تهیه کرده است خواهد بود.
اگر دانش فنی کافی دارید یا از حضور تیمی از متخصصان در مجموعۀ خود بهره می‌برید، می‌توانید سراغ انواع مدیریت‌نشده بروید و تمام تنظیمات را مطابق نیاز خود انجام دهید؛ ولی اگر دانش فنی کافی ندارید و می‌خواهید تمام کارهای تکنیکال از جانب هاستینگ ارائه‌دهنده صورت بگیرند، انواع مدیریت‌شده انتخاب بهتری محسوب می‌شوند.
هزینۀ تهیۀ VPS چقدر است؟
نمی‌توانیم قیمت مشخصی تعیین کنیم و بگوییم این رنج استاندارد است؛ چون هم قیمت‌ها دائماً تغییر می‌کنند و هم انواع پلن‌های سرور مجازی با توجه به خصوصیاتی که هریک دارند، با قیمت‌های متغیری عرضه می‌شوند.
اما به‌طور کلی، همان‌طور که بالاتر هم اشارۀ مختصری داشتیم، سرورهای مجازی از همۀ جهات، من‌جمله قیمت، بین هاست‌های اشتراکی و سرورهای اختصاصی قرار می‌گیرند؛ یعنی گران‌تر از هاست اشتراکی و ارزان‌تر از سرور اختصاصی.
سرور مجازی: گزینه‌ای عالی برای بسیاری از کاربردها
در این مقاله فهمیدیم با انواع کاربردهای سرورهای مجازی آشنا شدیم و همچنین، نگاهی کلی به تعریف آن داشتیم و سعی کردیم با مثال زدن، فهم آن را برای شما راحت‌تر کنیم.
مثل باقی انواع سرورها، کاربردهای VPS هم بسیار هستند و ما در این مطلب، به 8 مورد از آن‌ها پرداختیم.
اگر دنبال سروری می‌گردید که امکانات و منابع بیشتری از هاست‌های اشتراکی ارائه کند و در عین اینکه بسیار ایمن است، هزینۀ خیلی کمتری از سرور اختصاصی روی دستتان بگذارد، VPS بهترین انتخابی است که می‌توانید داشته باشید.