آرتروز یکی از شایع‌ترین بیماری‌های استخوانی و مفاصل در تمامی دنیا شناخته می‌شود. این بیماری به طور کلی باعث از بین رفتن تدریجی غضروف میان مفاصل شده و در گذر زمان تنها بدتر می‌شود. به علاوه اینکه این عارضه باعث شده فرد توانایی حرکتی خودش را از دست بدهید، درد و تورم شدیدی هم تجربه کند. فراموش نکنید که آرتروز درمان قطعی ندارد و راه‌کارهای درمانی تنها به منظور کنترل بیماری و جلوگیری از پیشرفت آن هستند. ما امروز در این مطلب قصد داریم بیشتر در مورد بیماری آرتروز صحبت کنیم. همچنین ببینیم که آیا بیماری آرتروز خطرناک است یا خیر؟ اگر شما هم در این باره کنجکاو هستید پیشنهاد می‌کنیم که تا انتها همراه ما باشید.
آرتروز چیست؟
خب در ابتدا اجازه دهید ببینیم که آرتروز چیست؟ برای اینکه درک بهتری از این موضوع داشته باشید ابتدا باید با تعریف مفاصل آشنا شوید.
در بخش‌های مختلف بدن انسان مفاصل جای گرفته‌اند. در واقع هر جایی که دو استخوان به یکدیگر برسند مفصل شکل می‌گیرد. به علاوه اینکه مابین این مفاصل بالشتک‌های محافظی به اسم غضروف وجود دارند. غضروف‌ها مانع برخورد دو استخوان به یکدیگر می‌شوند.
آرتروز زمانی ظاهر شده که این غضروف مابین مفصلی به تدریج از بین برود. در نتیجه زمانی که بالشتک محافظ از بین برود دو استخوان به طور مستقیم بر روی یکدیگر ساییده می‌شوند. آرتروز(Arthritis) که به عنوان یکی از شایع‌ترین بیماری‌های مفصلی در تمامی دنیا شناخته می‌شود به طور معمول درد، تورم و التهاب ناحیه‌ای شدیدی برای فرد به همراه دارد. در دنیای پزشکی به تحلیل رفتن مفاصل یا غضروف‌ها دژنراسیون هم گفته می‌شود. این بیماری اغلب اوقات پاها، دست‌ها، لگن، زانوها و ناحیه پایینی کمر را درگیر می‌کند.
انواع مختلف آرتروز کدام‌اند؟
دقت کنید که آرتروز یک مفهوم جامع بوده که به طور کلی طیف وسیعی از بیماری‌های مفصلی را پوشش می‌دهد. به علاوه اینکه بیش از 100 نوع آرتروز در دنیای پزشکی شناسایی شده‌اند. از رایج‌ترین شکل‌های آرتروز می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- آرتریت ناشی از نقرس(Gout)
- استئوآرتریت(Osteoarthritis)
- آرتریت پسوریاتیک(Psoriatic arthritis)
- آرتریت روماتوئید(Rheumatoid arthritis)
- آرتریت روماتوئید نوجوانان(Juvenile arthritis)
- اسپوندیلیت آنکیلوزان(Ankylosing spondylitis)
علت بروز آرتروز چیست؟
علت دقیق بیماری آرتروز هنوز هم مشخص نیست. به علاوه همان طور که گفتیم آرتروز انواع مختلفی دارد. در نتیجه هر کدام از آن‌ها به دلایل مشخصی ظاهر می‌شوند. به عنوان مثال آرتروز ناشی از نقرس به دلیل بالا بودن میزان اوریک اسید در بدن دیده می‌شود. اما به طور کلی برخی از فاکتورها احتمال بروز بیماری را بیشتر می‌کنند. برخی از این فاکتورها عبارت هستند از:
- سابقه بیماری در خانواده: اگر در خانواده به صورت ارثی این بیماری رایج باشد احتمال اینکه درگیر این بیماری شوید بیشتر خواهد بود.
- سبک زندگی: اگر به دلیل کار روزمره یا فعالیت مشخصی مانند ورزش فشار زیادی بر روی مفاصل وارد شود باید در آینده انتظار آرتروز را داشته باشید.
- بیماری‌های زمینه‌ای: برخی بیماری‌های زمینه‌ای، عفونت‌های شایع و مشکلات سیستم ایمنی می‌توانند منجر به بروز آرتروز شوند.
- سن: سن به عنوان یک فاکتور اساسی در بروز بیماری آرتروز شناخته می‌شود. این بیماری در افرادی که سن بیشتری دارند شایع‌تر است.
- جنسیت: آرتروز در زنان بیشتر از مردان دیده می‌شود.
- وزن: اضافه وزن و چاقی می‌تواند فشار زیادی به مفاصل وارد کند. همین فشار بیش از اندازه بر روی مفاصل احتمال ظاهر شدن این عارضه را بیشتر می‌کند.
علائم و نشانه‌های آرتروز کدام‌اند؟
علائم و نشانه‌های آرتروز با توجه به نوع بیماری و محلی که درگیر کرده می‌تواند متفاوت باشد. اما درد، تورم، التهاب و محدود شدن بازه حرکتی به عنوان رایج‌ترین علائم این بیماری شناخته می‌شوند. همچنین نشانه‌های بیماری ممکن است در برخی ساعات روز مثل صبح‌ها که تازه از تخت بلند می‌شوید، یا زمانی که در حال انجام فعالیت هستید شدیدتر شوند. در ادامه برخی از متداول‌ترین علائم این بیماری را بررسی می‌کنیم:
- تب درجه پایین
- خستگی و بیحالی
- ناپایداری مفاصل
- رشد نامتعارف استخوان‌ها
- احساس داغی و گرما در مفاصل
- احساس خراشیدگی در استخوان‌های زانو
- تورم و التهاب بخصوص در ساعات اولیه روز
- محدود شدن بازه حرکتی بخصوص در حین انجام فعالیت
- صدای کلیک مفاصل در حین راه رفتن، بلند شدن و پریدن
- ضعف عضلانی بخصوص در اطراف مفاصلی که درگیر آرتروز هستند
- و…
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟
بالاتر به این نکته اشاره کردیم که آرتروز درمان قطعی ندارد و تنها با گذر زمان گسترش پیدا می‌کند. به همین خاطر به عنوان یک بیماری مزمن شناخته می‌شود. در نتیجه هدف از مراجعه به پزشک و دنبال کردن اقدامات درمانی تنها به منظور کنترل بیماری و جلوگیری از پیشرفت آن است. سوالی که برای بسیاری از افراد پیش می‌آید این است که چه زمانی باید به دکتر مراجعه کنند؟ پیشنهاد ما به شما این است در صورتی که علائمی مانند درد، تورم، قرمزی مفاصل، محدود شدن بازه حرکتی و همچنین خشکی مفاصل را تجربه می‌کنید به پزشک مراجعه کنید. به علاوه اینکه اگر فاکتورهایی که احتمال بروز بیماری را افزایش می‌دهند شامل حال‌تان می‌شوند حتما باید با یک پزشک مشورت کنید. اگر به دنبال دکتر روماتولوژی خوب در تهران هستید همین حالا سری به سایت درمانکده بزنید.
تشخیص و درمان آرتروز
زمانی که به پزشک مراجعه می‌کنید اولین اقدامی که جهت تشخیص بیماری صورت می‌گیرد معاینه فیزیکی است. در این معاینه متخصص سعی می‌کند با توجه به علائمی که اخیرا تجربه کرده‌اید بیماری را تشخیص دهد. همچنین در این معاینه میزان بازه حرکتی و توانایی مفصلی و عضلانی هم مورد بررسی قرار می‌گیرند. اگر هم که به نتیجه قطعی‌تری نیاز باشد به سراغ آزمایش خون، تصویربرداری اشعه ایکس، ام آر آی، سی تی اسکن و آزمایش‌هایی از این قبیل می‌روند. تمامی این آزمایش‌ها سعی دارند که میزان التهاب مفصلی را شناسایی کنند.
و اما می‌رسیم به مهم‌ترین قسمت این مطلب یعنی معرفی راه‌کارهای درمانی آرتروز. اجازه دهید خیالتان را راحت کنیم. هیچ روش قطعی و واحدی برای درمان آرتروز تا به امروز پیدا نشده است. حتی با وجود اینکه صنعت و علم پزشکی پیشرفت‌های چشمگیری داشته است. متدهای موجودی که برای درمان این بیماری مورد استفاده قرار می‌گیرند تنها روش‌هایی به منظور جلوگیری از گسترش بیماری و همچنین کاهش درد بیمار هستند. برخی از رایج‌ترین متدهای درمانی این بیماری شامل موارد زیر می‌شوند:
- جراحی
- فیزیوتراپی
- دارو درمانی
- تغییر سبک زندگی
- استفاده از کمپرس سرد و گرم
- دنبال کردن رژیم غذایی مناسب
- تمرینات فیزیکی مناسب با توانایی فرد
- کاهش وزن به منظور کم کردن فشار مفاصل
- استفاده از محصولات پوشیدنی کمکی مانند زانو بند، آرنج بند و…
روش‌های پیشگیری از آرتروز
به نظر شما آیا می‌توان از آرتروز پیشگیری کرد؟ آیا راهی وجود دارد که احتمال بروز این بیماری را کاهش دهد؟
با اینکه نمی‌توان برخی فاکتورها مانند جنسیت، سن و ژنتیک را کنترل کرد اما باز هم راه‌های زیادی برای کاهش احتمال بروز آرتروز وجود دارد. حداقل اینکه می‌توانید با مدیریت برخی عوامل این بیماری را به تعویق بیندازید. به عنوان مثال:
- مصرف الکل و تنباکو را به کلی فراموش کنید
- به طور منظم و روزانه فعالیت ورزشی داشته باشید. فراموش نکنید که دوران جوانی بهترین زمان برای ساخت عضله و قوی کردن بدن است. همین عضلات در سنین بالاتر به کمک شما می‌آیند
- یک وزن ایده‌آل و مناسب را حفظ کنید
- تا حد امکان از آسیب زدن به خودتان جلوگیری کنید. مخصوصا آسیب‌های ورزشی
- رژیم غذایی مناسبی را دنبال کنید. غذایی که می‌خورید تاثیر مستقیمی بر روی بدن‌تان دارد. در نتیجه توصیه می‌کنیم که در هرم غذایی‌تان مواد خوراکی مغذی را جای دهید
- به اندازه کافی بخوابید و استراحت کنید. بدن درست مانند یک ماشین همیشه در حال فعالیت است. در نتیجه باید برای بازیابی توان عضلانی و عملکردی به آن استراحت بدهید
سخن پایانی
این بود مهم‌ترین نکاتی که باید در رابطه با بیماری آرتروز می‌دانستید. همان طور که دیدید این بیماری مزمن بوده و با گذر زمان شدیدتر می‌شود. با اینکه نمی‌توان به طور 100% جلوی آن را گرفت اما باز هم می‌توانید احتمال و خطر ابتلا به آن را کاهش دهید. آرتروز شاید خطر مرگ نداشته باشد اما می‌تواند به راحتی توانایی حرکتی را از فرد بگیرد. این بیماری قابل درمان نیست و راه‌کارهای موجود تنها به منظور کاهش سرعت پیشرفت آن هستند. اگر در این زمینه به اطلاعات بیشتری نیاز دارید سری به سایت درمانکده بزنید. همچنین می‌توانید در این سایت به بهترین متخصصین هم دسترسی داشته باشید. از دکتر زنان و زایمان گرفته تا متخصص ارتوپد و… به علاوه اینکه می‌توانید در کنار مشاوره آنلاین در برخی شهرها نوبت معاینه حضوری هم تنظیم کنید.