در هفتههای اخیر، چند فروشگاه بزرگ در بریتانیا با حملات سایبری روبرو شدند؛ اما این تنها نوک کوه یخ است. حملاتی مثل باجافزارها، که در آن هکرها سیستمهای رایانهای را قفل میکنند و در ازای بازگرداندن اطلاعات درخواست پول میکنند، در حال افزایش هستند. این تهدیدها نهتنها گستردهتر، بلکه خطرناکتر از قبل شدهاند؛ بهویژه حالا که پای هوش مصنوعی هم به ماجرا باز شده است.
در یکی از شدیدترین این حملات، شرکت Synnovis که خدمات آزمایش خون به بیمارستانهای لندن ارائه میدهد، هدف قرار گرفت. این حمله باعث لغو یا تأخیر در حدود ۱۲ هزار نوبت پزشکی شد و دستکم دو بیمار آسیبهای جدی دیدند. با اینکه رسانهها به آن توجه زیادی نکردند، اما برای بیماران فاجعهبار بود. در حالیکه همین رسانهها، حمله سایبری به فروشگاههایی مثل مارکس و اسپنسر را به خاطر کمبود شیرینی و کیک، پررنگتر نشان دادند.
حملات سایبری در حال تبدیل شدن به یکی از اصلیترین تهدیدات اقتصادی و امنیتی جهان هستند. کارشناسان میگویند خطر یک حمله سایبری بسیار بزرگ که حتی زیرساختهای کشورها را مختل کند، هر روز بیشتر میشود. باجافزارها هم از رایجترین ابزارهای هکرها هستند، چون درآمد زیادی برایشان دارد. به عنوان نمونه، پس از حمله اخیر به مارکس و اسپنسر، ارزش بازار این شرکت ۶۰۰ میلیون پوند کاهش یافت.
اما آنچه وضعیت را از همیشه خطرناکتر کرده، استفاده هکرها از هوش مصنوعی است. امروزه هکرها میتوانند با کمک ابزارهای هوشمند، باجافزارها را حتی بدون داشتن دانش فنی تولید و توزیع کنند. همچنین صداهای جعلی بسازند و مردم را با تماسهای فریبنده گول بزنند. بر اساس گزارشها، حملات فیشینگ صوتی در نیمه دوم سال ۲۰۲۴ بیش از ۴۴۰ درصد رشد داشته است.
گروههای مجرمانه بینالمللی، مثل Scattered Spider یا لازاروس وابسته به کره شمالی، هدفهایی را انتخاب میکنند که بیشترین آسیب را وارد کنند. لازاروس تنها در یک حمله توانست بیش از یک میلیارد دلار رمزارز بدزدد. برخی از این گروهها حتی توسط دولتها پشتیبانی میشوند و در زیرساختهای حیاتی کشورهای دیگر بدافزار نصب میکنند تا در زمان لازم از آنها سوءاستفاده کنند.
تکنولوژیهای جدید، قوانین نامتناسب و ضعف نظارت باعث شده فضای اینترنت بهشدت ناامن شود. نبود استانداردهای جهانی در امنیت سایبری، به هکرها این امکان را میدهد که آزادانهتر از قبل فعالیت کنند. هوش مصنوعی این روند را سرعت داده و به نظر میرسد در آیندهای نهچندان دور، نرمافزارهای عاملمحور بتوانند کل عملیات هکری را بدون دخالت انسان انجام دهند؛ از طراحی حمله گرفته تا اجرای آن و حتی پولشویی.
به گفته کارشناسان، اگر جرایم سایبری یک صنعت رسمی بود، از نظر درآمد سومین اقتصاد بزرگ دنیا محسوب میشد. تخمین زده میشود خسارت ناشی از این حملات در سال ۲۰۲۵ به بیش از ۱۰ هزار میلیارد دلار برسد.
هوش مصنوعی در حال دگرگون کردن همه چیز است. اگر همین حالا برای کنترل آن چارهاندیشی نشود، ممکن است در آیندهای نزدیک با تهدیداتی روبرو شویم که حتی تصورشان هم دشوار است. آینده امنیت دیجیتال، به تصمیمهایی بستگی دارد که امروز میگیریم.